Câu hỏi 206: Khi gặp áp lực nội bộ từ cấp trên phải tiến hành nhanh chóng thủ tục cho thôi việc do tái cơ cấu trong khi thủ tục pháp lý theo quy định của pháp luật lao động phải mất tối thiểu từ 02 đến 03 tháng thì người làm công tácnhân sự nên làm gì để cân bằng giữa yêu cầu của cấp trên và quy định của pháp luật lao động?

Trả lời:

Trong quy trình tái cơ cấu, có hai bước thủ tục mà pháp luật lao động đã quy định rõ về mặt thời gian, bao gồm:

  • Việc cho thôi việc đối với nhiều NLĐ vì lý do tái cơ cấu chỉ được tiến hành sau khi đã trao đổi với tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở và thông báo trước 30 ngày lịch cho cơ quan quản lý Nhà nước về lao động cấp tỉnh. Theo đó, việc chờ cơ quan quản lý Nhà nước về lao động cấp tỉnh trong vòng 30 ngày lịch là không thể thay đổi được. Thời gian này là cần thiết để NLĐ có điều kiện khiếu nại và giải quyết khiếu nại, nếu có;
  • Thông báo trước về việc chấm dứt HĐLĐ vì tái cơ cấu cho NLĐ để NLĐ có thời gian hợp lý đi tìm công việc mới – đây là một bước mà pháp luật lao động không đề cập đến nhưng trong thực tế các cơ quan quản lý lao động địa phương và Tòa án thường yêu cầu doanh nghiệp thực hiện bước này. Theo đó, NSDLĐ nên báo trước 30 ngày lịch đối với NLĐ có HĐLĐ xác định thời hạn hoặc 45 ngày lịch đối với NLĐ có HĐLĐ không xác định thời hạn. Thực tế, NSDLĐ thường chọn giải pháp thanh toán tiền lương tương ứng với 30 ngày hoặc 45 ngày báo trước này cho NLĐ để chấm dứt HĐLĐ thay cho việc phải thông báo trước.

Trong trường hợp ban giám đốc hay ban điều hành doanh nghiệp được yêu cầu phải rút ngắn các quy trình thủ tục thì người làm nhân sự hoặc luật sư nội bộ nên tư vấn cho người quản lý doanh nghiệp biết về các thủ tục pháp lý luật định và việc chờ cơ quan quản lý lao động cấp tỉnh trong thời hạn 30 ngày lịch là không thể thay đổi và các rủi ro pháp lý gặp phải trong trường hợp rút ngắn hoặc cắt bớt thủ tục theo quy trình luật định ở các bước khác.

Để ý kiến tư vấn của mình được khách quan và đạt hiệu quả cao hơn, người làm nhân sự và/hoặc luật sư nội bộ có thể đề xuất thuê luật sư bên ngoài cung cấp tư vấn pháp lý chuyên nghiệp về vấn đề này. Tư vấn của một bên trung gian đã thực hiện nhiều vụ việc thực tiễn sẽ khách quan và có trọng lượng hơn.

Trong trường hợp người quản lý doanh nghiệp vẫn muốn đưa ra một cách thức phù hợp để rút ngắn quy trình này, người làm công tác nhân sự hoặc luật sư nội bộ có thể đề xuất phương án thương lượng với những NLĐ dự định cho thôi việc để đạt được thỏa thuận về việc chấm dứt HĐLĐ theo Điều 36.3 Bộ luật Lao động. Việc cho thôi việc trên cơ sở thỏa thuận chấm dứt HĐLĐ luôn là phương án an toàn nhất cho NSDLĐ, hạn chế tối đa tranh chấp lao động ở bước sau dù có thể phải tốn thêm chi phí cho doanh nghiệp.