Trả lời:
1. Phần thưởng từ bốc thăm trúng thưởng
Nếu NLĐ bốc thăm trúng thưởng được quà tặng hoặc phiếu mua hàng trong chương trình tiệc cuối năm do doanh nghiệp tổ chức, phần thưởng mà NLĐ nhận được sẽ được xem là khoản thu nhập từ trúng thưởng trong các trò chơi, cuộc thi có thưởng và các hình thức trúng thưởng khác do các tổ chức kinh tế, cơ quan hành chính, sự nghiệp, các đoàn thể và các tổ chức, cá nhân khác tổ chức[1]. Vì vậy, khoản thu nhập này phải chịu TTNCN. Tuy nhiên, nếu tổng giá trị của khoản trúng thưởng dưới 10.000.000 đồng thì NLĐ không phải nộp TTNCN đối với khoản thu nhập từ việc trúng thưởng này[2]. Theo đó, khoản thu nhập từ việc trúng thưởng cũng không phải cộng gộp vào thu nhập từ tiền lương, tiền công của NLĐ để tính TTNCN từ tiền lương, tiền công theo mức thuế lũy tiến từng phần. Ngược lại, nếu quà tặng có tổng giá trị trên 10.000.000 đồng thì NLĐ sẽ bị khấu trừ trực tiếp 10%[3] trên phần giá trị vượt quá 10.000.000 đồng.
Xin lưu ý rằng, khoản thưởng mà NLĐ nhận được từ chương trình bốc thăm trúng thưởng do doanh nghiệp tự tổ chức vào tiệc cuối năm sẽ không được xem là các khoản thưởng bằng tiền hoặc không bằng tiền dưới mọi hình thức, kể cả thưởng bằng chứng khoán, làm cơ sở để tính thu nhập từ tiền lương, tiền công của NLĐ[4]. Theo đó, “khoản thưởng bằng tiền hoặc không bằng tiền” theo quy định nêu trên mang ý nghĩa là thưởng thành tích, có chỉ tiêu, điều kiện được nhận cụ thể. Ví dụ, nhân viên kinh doanh đạt hoặc vượt chỉ tiêu kinh doanh trong kỳ, có tiền thưởng hoặc quà tặng thưởng cho việc đạt chỉ tiêu (mang nghĩa bonus). Khi đó, khoản thu nhập này sẽ được tính vào thu nhập từ tiền lương, tiền công để tính TTNCN.
2. Phần thưởng từ làm việc lâu năm
Nếu NLĐ làm việc lâu năm và được doanh nghiệp tặng
quà dưới hình thức hiện kim hoặc
tiền mặt, thì đây được
xem là khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công của NLĐ và thuộc nhóm các khoản
lợi ích khác[5],
nên khoản thưởng này sẽ được xem như là khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công
của NLĐ trong kỳ tính thuế. Thực tế, vẫn có nhiều quan điểm cho rằng đây là khoản
thu nhập từ quà tặng[6] nhưng nếu
nhìn một cách tổng quan thì có thể nhận thấy rằng việc NLĐ làm việc lâu năm cho
doanh nghiệp và được tặng quà là một chính sách nhân sự nhằm khuyến khích NLĐ cống
hiến lâu dài cho doanh nghiệp và việc này đã được ghi trong TƯLĐTT hoặc các quy
định nội bộ của doanh nghiệp để áp dụng một cách thống nhất. Do đó, bản chất của
khoản thu nhập này là một dạng của lợi ích mà doanh nghiệp dành cho NLĐ và phát
sinh từ mối quan hệ lao động giữa các bên.
[1] Điều 2.6.đ Thông tư 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính ngày 15/08/2013
[2] Điều 15.1 Thông tư 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính ngày 15/08/2013
[3] Điều 16.2 Thông tư 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính ngày 15/08/2013
[4] Điều 2.2 (e) Thông tư 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính ngày 15/08/2013
[5] Điều 2.2 (đ.7) Thông tư 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính ngày 15/08/2013
[6] Điều 2.10 Thông tư 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính ngày 15/08/2013