Công điện 1079/CĐ-TTg rà soát pháp luật để tháo gỡ khó khăn cho đầu tư, kinh doanh trong điều kiện dịch Covid-19 diễn biến phức tạp do Thủ tướng Chính phủ điện

Nơi nhận:
– Như trên;
– Thủ tướng CP, các Phó Thủ tướng CP;
– UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc TW;
– VPCP: BTCN, các PCN;
Trợ lý, Thư ký của TTg và các PTTg các Vụ: KGVX, TH, KTTH, CN, NN, QHĐP, QHQT, TCCV, TKBT, V.I, ĐMDN, NC, PL; Cục KSTT; TGĐ cổng TTĐT;
– Lưu: VT. PL (2). Th

Phạm Minh Chính

Luật Đầu tư công quy định Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án. (1) Dự án không phân biệt tổng mức đầu tư quy định tại khoản 1 Điều 8 của Luật này; (2) Dự án nhóm A sử dụng vốn ngân sách trung ương do Bộ, cơ quan trung ương quản lý; (3) Chương trình, dự án đầu tư sử dụng vốn vay ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài (trừ chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình đầu tư công thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Chính phủ); Chương trình, dự án đầu tư sử dụng vốn ODA viện trợ không hoàn lại, Dự án hỗ trợ kỹ thuật sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài trong một số trường hợp.

Luật Đầu tư công về thẩm quyền quyết định đầu tư (Điều 35) quy định: Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư chương trình, dự án sau đây: (1) Chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư; (2) Chương trình đầu tư công đã được Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư; (3) Chương trình, dự án sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, tôn giáo và các chương trình, dự án khác theo quy định của Chính phủ.

Điều 27, Luật Đầu tư công 39/2019/QH14 quy định cơ quan lập Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư là cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND các cấp hoặc UBND cấp dưới (quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 27, Luật Đầu tư công), không giao cho các cơ quan trực thuộc UBND tỉnh được giao làm chủ đầu tư (như các Ban QLDA ĐTXD chuyên ngành, Ban QLDA khu vực).

Theo quy định trên, các cơ quan chuyên môn trực thuộc được giao lập Báo cáo đề xuất chủ trương phải thành lập hoặc giao bộ phận chuyên môn hoạt động kiêm nhiệm như một Ban QLDA trực thuộc để tổ chức lập Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, việc lập Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư thường phải thuê đơn vị tư vấn để thực hiện. Do vậy, phải thực hiện các thủ tục lựa chọn đơn vị tư vấn, quản lý thực hiện hợp đồng, nghiệm thu, thanh toán, quyết toán hợp đồng như một Ban QLDA trực thuộc. Trong khi đó, các Ban QLDA đầu tư xây dựng chuyên ngành hoặc Ban QLDA khu vực có đủ năng lực, nhân sự để triển khai các công việc nêu trên, đồng thời cũng là các cơ quan được giao làm chủ đầu tư dự án sau khi chủ trương đầu tư được duyệt (theo quy định của Luật Xây dựng).

Điều 27, Luật Đầu tư công năm 2019 quy định: “Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm giao cơ quan chuyên môn hoặc Ủy ban nhân dân cấp dưới trực tiếp lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư”. Đối với dự án do các đơn vị không phải là cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND các cấp làm chủ đầu tư, việc giao cho cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND các cấp lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư chưa thực sự phù hợp, không đủ năng lực, không nắm rõ dự án…

Các cơ quan chuyên môn đã xây dựng kế hoạch đầu tư công, trong quá trình xây dựng kế hoạch đầu tư công đã xem xét đến sự cần thiết đầu tư và sự phù hợp đến quy hoạch theo từng lĩnh vực; các cơ quan chuyên môn đều tham gia ý kiến trong quá trình thẩm định báo cáo thẩm định chủ trương đầu tư. Do vậy, không cần thiết các cơ quan chuyên môn phải tổ chức lập Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư.

Tại điểm c, khoản 7, Điều 67, Luật đầu tư công 39/2019/QH14 quy định: “Hội đồng nhân dân các cấp điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm vốn ngân sách địa phương do thay đổi nhu cầu sử dụng hoặc khả năng triển khai thực hiện vốn kế hoạch hằng năm giữa các cơ quan, đơn vị của địa phương”. Điều này dẫn đến khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện, việc điều chỉnh kế hoạch vốn kế hoạch hằng năm giữa các cơ quan, đơn vị phải chờ đến kỳ họp HĐND, đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ giải ngân thấp do không thể điều chuyển vốn từ những dự án ít hoặc không có khả năng giải ngân sang những dự án đang cần vốn, tiến độ thi công đạt hoặc vượt so với kế hoạch.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Luật Đầu tư công về đối tượng đầu tư công đối với đầu tư chương trình dự án kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội: “Trường hợp thật sự cần thiết tách riêng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập, đối với dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội xem xét, quyết định; đối với dự án nhóm A do Thủ tướng Chính phủ, HĐND cấp tỉnh xem xét, quyết định theo thẩm quyền. Việc tách riêng dự án độc lập được thực hiện khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A”

Vướng mắc, bất cập: Với quy định trên, các dự án nhóm B, nhóm C không được tách riêng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập. Nhiều dự án nhóm B, nhóm C quan trọng, cần đẩy nhanh tiến độ và thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng trước không thể triển khai thực hiện được, làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện, giải ngân các dự án và phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Điều 31, Luật Đầu tư 2020 quy định thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ đối với các dự án đầu tư sau đây:

1. Dự án đầu tư không phân biệt nguồn vốn thuộc một trong các trường hợp sau đây:

“g) Dự án đầu tư xây dựng nhà ở (để bán, cho thuê, cho thuê mua), khu đô thị trong các trường hợp: dự án đầu tư có quy mô sử dụng đất từ 50 ha trở lên hoặc có quy mô dưới 50 ha nhưng quy mô dân số từ 15.000 người trở lên tại khu vực đô thị; dự án đầu tư có quy mô sử dụng đất từ 100 ha trở lên hoặc có quy mô dưới 100 ha nhưng quy mô dân số từ 10.000 người trở lên tại khu vực không phải là đô thị.

h) Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất”;

Khoản 2, Điều 56, Luật Đầu tư 2020 quy định:

“2. Trừ các dự án đầu tư quy định tại khoản 1 Điều này, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài đối với các dự án đầu tư sau đây:

a) Dự án đầu tư thuộc lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, báo chí, phát thanh, truyền hình, viễn thông có vốn đầu tư ra nước ngoài từ 400 tỷ đồng trở lên;

b) Dự án đầu tư không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này có vốn đầu tư ra nước ngoài từ 800 tỷ đồng trở lên”.

Cụ thể: Theo Điều 33 Luật Đầu tư năm 2020 thì “Nội dung thẩm định đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư bao gồm: a) Đánh giá sự phù hợp của dự án đầu tư với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị và quy hoạch đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt (nếu có); b) Đánh giá nhu cầu sử dụng đất:….; nội dung thẩm định đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư bao gồm:….b) Khả năng đáp ứng điều kiện giao đất, cho thuê đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư: khả năng đáp ứng điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất đối với dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất:

Việc xác định dự án cần có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện được phê duyệt mới quyết định chủ trương đầu tư. Quy định này không rõ quyết định chủ trương đầu tư trước sau đó mới phê duyệt bổ sung dự án vào Kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện hay Dự án phải có trong Kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện do UBND Tỉnh phê duyệt mới được chấp thuận chủ trương đầu tư. Gây khó khăn cho địa phương.

– Điều 29 Luật Đầu tư quy định các hình thức lựa chọn nhà đầu tư gồm đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai, đấu thầu thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư không thông qua đấu giá, đấu thầu áp dụng khi nhà đầu tư được cơ quan có thẩm quyền cho phép nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất nông nghiệp để thực hiện dự án phi nông nghiệp.

Thủ tục này thực hiện theo khoản 13 Điều 1 Nghị định 148/2020/NĐ-CP ngày 18/12/2020 của Chính phủ và chỉ áp dụng đối với dự án thuộc Điều 73 Luật Đất đai.

Luật Đấu thầu quy định chung phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất.

Các quy định nêu trên chưa phân biệt rõ các trường hợp lựa chọn nhà đầu tư gồm đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai, đấu thầu thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư không thông qua đấu giá, đấu thầu gây khó khăn, ách tắc cho các địa phương.

Quy định của Luật Đầu tư yêu cầu thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư trước khi tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư gây rất nhiều khó khăn cho địa phương khi thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư.

– Các Dự án thuộc trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất chỉ áp dụng đối với quỹ đất đã giải phóng mặt bằng thuộc quyền quản lý, sử dụng của Nhà nước và việc thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư (để quản lý dự án) thực hiện sau khi Nhà đầu tư đã trúng đấu giá quyền sử dụng đất;

Các trường hợp Dự án thực hiện theo hình thức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư chỉ áp dụng đối với Dự án do cơ quan nhà nước có thẩm quyền lập, phê duyệt Phương án lựa chọn Nhà đầu tư đối với dự án đã có quỹ đất thuộc quyền quản lý, sử dụng của nhà nước; việc thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư (để quản lý dự án) thực hiện sau khi Nhà đầu tư trúng thầu dự án được lựa chọn;

– Đối với tất cả các Dự án khác có quỹ đất thuộc quyền quản lý, sử dụng của nhà đầu tư do đã hoàn thành việc nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp, đất khác (trừ đất thuộc quyền sử dụng của Nhà nước), dự án sản xuất kinh doanh phi thương mại chuyển thành dự án nhà ở, khu đô thị… thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương, giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá, đấu thầu.

– Đồng thời hủy bỏ các quy định của Luật Đất đai trái với quy định của Luật Đầu tư.

Điều 75. Sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật có liên quan đến đầu tư kinh doanh

Điều 75 Luật Đầu tư 2003 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Nhà ở số 65/2014/QH13 trong đó:

Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 23 Luật Nhà ở về hình thức sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại như sau: “1. Có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở.”;

Sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 170 như sau: “2. Đối với dự án xây dựng nhà ở khác thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư thì thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư.”.

Các quy định này đang gây rất nhiều vướng mắc cho các địa phương, quy định này được hiểu là tất cả các dự án nhà ở thì phải có đất ở. Quy định này là không phù hợp. Chủ đầu tư có quỹ đất hợp pháp khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở đã được xem xét sự phù hợp quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng thì được thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Nhà ở.

Tuy nhiên, trong Luật Đầu tư và Nghị định số 31/2021/NĐ-CP lại không quy định trước hay sau Chấp thuận chủ trương đầu tư (Chỉ quy định trình tự đối với dự án thuộc thẩm quyền Quyết định chủ trương đầu tư của Chính phủ. không hướng dẫn đối với địa phương).

Việc chuyển mục đích sử dụng rừng theo Luật Lâm nghiệp: Khoản 4 Nghị định số 83/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020 quy định: “Đối với dự án đầu tư có chuyển mục đích sử dụng rừng thì chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng là một nội dung trong chấp thuận chủ trương đầu tư dự án.

Bên cạnh đó, theo điểm b khoản 1 Điều 119 Luật Đất đai năm 2013 quy định đất đã được giải phóng mặt bằng thì phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất; tuy nhiên, theo Luật Đấu thầu và Luật Nhà ở quy định đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất đối với đất chưa thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng. Như vậy, đối với trường hợp đất hỗn hợp gồm đất chưa thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng và đất do Nhà nước quản lý (đất sạch) khi thực hiện dự án gặp khó khăn trong việc áp dụng hai hình thức đấu giá và đấu thầu.

Theo khoản 3, điều 1, Nghị định số 37/2019/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật quy hoạch quy định trách nhiệm của cơ quan lập quy hoạch tỉnh là: “3. Lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch đáp ứng điều kiện về năng lực chuyên môn…

Như vậy, theo quy định của Luật quy hoạch và văn bản hướng dẫn thi hành thì cơ quan lập quy hoạch tỉnh (hiện nay là Sở Kế hoạch và đầu tư) là đơn vị lựa chọn tổ chức tư vấn để lập toàn bộ các nội dung của quy hoạch tỉnh, trong đó bao gồm “Phương án khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra”.

Tuy nhiên, Luật số 35/2018/QH14 sửa đổi bổ sung một số điều của 37 luật liên quan đến Luật quy hoạch, tại khoản 4, điều 5 sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Tài nguyên nước quy định: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo cơ quan chuyên môn về tài nguyên nước tổ chức lập nội dung phương án khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra trong quy hoạch tỉnh căn cứ vào quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tổng hợp lưu vực sông liên tỉnh, nguồn nước liên tỉnh”.

Theo quy định tại khoản 9, điều 1 Nghị định số 107/2020/NĐ-CP ngày 14/9/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2017/NĐ-CP ngày 04/4/2014 của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thì Sở Tài nguyên và Môi trường có chức năng tham mưu, giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước về tài nguyên nước.

Như vậy có sự không thống nhất giữa Luật số 35/2018/QH14 và Luật số 21/2017/QH14 về cơ quan chủ trì lập Phương án khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra trong quy hoạch tỉnh.

Theo quy định tại Điều 6 Luật PPP, Hội đồng thẩm định liên ngành thực hiện nhiệm vụ thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và báo cáo nghiên cứu khả thi dự án PPP do Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư. Tuy nhiên, báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thuộc trường hợp này là do Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt.

Tại khoản 3 Điều 82 Luật PPP quy định: “Cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu quy định tại khoản 2 Điều này phải được xác định tại quyết định chủ trương đầu tư. Chi phí xử lý cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu được sử dụng từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương đối với dự án do Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, người đứng đầu cơ quan trung ương, cơ quan khác quyết định chủ trương đầu tư hoặc dự phòng ngân sách địa phương đối với dự án do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư”. Tuy nhiên, hiện nay có một số dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh Lào Cai và một số tỉnh khác có quy mô lớn được đầu tư theo phương thức đối tác công tư PPP trong đó Thủ tướng Chính phủ là cấp quyết định chủ trương đầu tư, giao cho UBND các tỉnh là cơ quan có thẩm quyền và chỉ có vốn góp bằng ngân sách địa phương. Khi đó việc quy định cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu nêu trên là chưa phù hợp.

Quy định điều kiện để Doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi từ hộ kinh doanh được hỗ trợ về các nội dung tại khoản 2 Điều 16 Luật Hỗ trợ DNNVV là “Hộ kinh doanh có hoạt động sản xuất, kinh doanh liên tục ít nhất là 01 năm tính đến ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu”

Chỉ quy định điều kiện “Hộ kinh doanh có hoạt động sản xuất, kinh doanh ít nhất là 01 năm tính đến ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu”

Lý do:

– Trong quá trình hoạt động, Hộ kinh doanh gặp khó khăn phải tạm nghỉ một thời gian ngắn, khi có điều kiện, cơ hội kinh doanh thì đăng ký hoạt động lại và chuyển đổi thành Doanh nghiệp thì không được hưởng các nội dung hỗ trợ theo quy định khoản 2 Điều 16 Luật Hỗ trợ DNNVV vì không đáp ứng điều kiện hoạt động liên tục.

– Để khuyến khích Hộ kinh doanh chuyển đổi thành Doanh nghiệp.

(i) Phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng tại Nghị quyết số 27-NQ/TW và Nghị quyết số 18-NQ/TW liên quan đến cơ chế quản lý tài chính và thu nhập của các cơ quan quản lý hành chính nhà nước;

(ii) Đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật (cần rà soát Danh mục phí và lệ phí hiện nay để loại bỏ những khoản phí, lệ phí không còn triển khai trên thực tế hoặc bổ sung khoản phí và lệ phí, do pháp luật chuyên ngành đã được sửa đổi hoặc để phù hợp với thực tiễn).

– Sửa đổi quy định về cơ quan nhà nước thu phí thuộc diện khoán chi được để lại 1 phần tiền phí để trang trải chi phí hoạt động cung cấp dịch vụ, thu phí theo hướng phí thu từ các hoạt động dịch vụ do cơ quan nhà nước thực hiện phải nộp toàn bộ vào NSNN, trừ trường hợp đặc thù như đối với khoản phí do cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài thu.

– Bổ sung danh mục phí và lệ phí đối với: phí sử dụng đường cao tốc đối với các tuyến đường cao tốc do nhà nước đầu tư; phí khai thác, sử dụng thông tin cơ sở dữ liệu của các tổ chức hành nghề công chứng phí đăng ký vi bằng: phí thẩm định báo cáo kết quả tập sự; phí kiểm tra, xác minh việc tập sự theo NĐ 80/2020/NĐ-CP;…

Chính phủ

– Luật đất đai quy định nhà đầu tư được lựa chọn một trong hai hình thức trả tiền thuê đất: Trả hàng năm hoặc trả một lần suốt thời hạn thuê đất.

– Luật Quản lý, sử dụng tài sản công chỉ cho phép áp dụng một hình thức trả tiền thuê đất một lần khi bán đấu giá tài sản trên đất và chuyển nhượng quyền sử dụng đất: Nội dung này được hướng dẫn tại khoản 2 Điều 24 Nghị định 151/2017/NĐ-CP như sau: Giá khởi điểm của tài sản trên đất phải bảo đảm phù hợp với giá trị thực tế còn lại theo kết quả đánh giá lại; giá khởi điểm của quyền sử dụng đất thuộc trụ sở làm việc được xác định phù hợp với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất phổ biến trên thị trường theo mục đích sử dụng mới của khu đất tại thời điểm có quyết định bán của cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định hiện hành về xác định giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê một lần cho cả thời gian thuê, không thấp hơn giá trị quyền sử dụng đất tính theo giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành tương ứng với mục đích sử dụng mới nhân (x) với hệ số điều chỉnh giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định.

Một số địa phương không có lợi thế về phát triển kinh tế, mặc dù có khu đất có giá trị thương mại cao (giá đất rất cao) nhưng không thể bán tài sản trên đất và chuyển nhượng quyền sử dụng đất vì không thể có nhà đầu tư đủ năng lực vừa mua tài sản, vừa nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất 50 năm và vừa thực hiện dự án đầu tư.

Đề xuất phân cấp nhiệm vụ này của Thủ tướng Chính phủ cho Bộ, ngành, vì theo quy định nêu trên thì Bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có thẩm quyền quyết định nhập, xuất cấp ngay hàng DTQG cho tình huống đột xuất, cấp bách với giá trị hàng dự trữ quốc gia tương ứng với thẩm quyền quyết định chi NSNN để phục vụ cho mỗi nhiệm vụ phát sinh (3 tỷ VN đồng). Bộ trưởng các Bộ quản lý hàng DTQG khác như Bộ Công thương, Bộ y tế, Bộ GTVT… chưa được phân cấp các quyền này dẫn đến hạn chế tính chủ động, linh hoạt trong sử dụng hàng DTQG cho các tình huống đột xuất, cấp bách thuộc phạm vi chức năng của các bộ ngành này như dịch bệnh, các sự cố thảm họa về giao thông hoặc sự cố ảnh hưởng tới an ninh năng lượng. Ngoài ra, quy trình trình, thẩm định và phê duyệt xuất cấp hàng DTQG liên quan đến nhiều bộ, ngành, mất nhiều thời gian, trong khi nhu cầu xuất cấp hàng DTQG thường rất cấp bách để đảm bảo tính kịp thời của công tác cứu trợ, hỗ trợ. Do vậy, đề xuất bổ sung quy định phân cấp quyền nhập, xuất cấp ngay hàng DTQG cho thủ trưởng các bộ, ngành quản lý hàng DTQG khác ngoài Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an… trong các tình huống cấp bách nhằm làm tăng tính linh hoạt, hiệu quả trong việc đảm bảo mục tiêu DTQG.

(Bất cập: Theo quy định tại Khoản 2 Điều 91, Điểm a Khoản 1 Điều 93 và Khoản 2 Điều 94 Luật Xây dựng đối với điều kiện cấp phép các công trình xây dựng trong đô thị, nhà riêng lẻ và cấp phép xây dựng có thời hạn thì phải “Phù hợp với mục đích sử dụng đất theo quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt” nên thực tế tại các địa phương không thể tiến hành cấp giấy phép xây dựng.)

Hiện nay, kỳ họp HĐND thường chỉ diễn ra 02 lần trong 1 năm, do vậy nếu bắt buộc phải trình HĐND thông qua đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết sẽ ảnh hưởng lớn đến tiến độ thực hiện các dự án. Bên cạnh đó, tại khoản 6 Điều 44 Luật Quy hoạch đô thị cũng chỉ quy định cơ quan lập quy hoạch thông qua HĐND cùng cấp đối với đồ án quy hoạch chung đô thị. Đồng thời, HĐND các cấp chỉ nên xem xét, phê duyệt đối với đồ án quy hoạch vùng và quy hoạch chung xây dựng để quyết định những chủ trương, định hướng phát triển lớn. Quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết xây dựng là bước cụ thể hóa quy hoạch chung nên không cần thiết phải trình HĐND các cấp để giảm bớt thủ tục, rút ngắn thời gian thực hiện.

Theo quy định tại Điều 15 Luật Xây dựng năm 2014 thì việc rà soát định kỳ quy hoạch chỉ được triển khai thực hiện 5 năm một lần. Trong khi đó, quy hoạch nông thôn bao gồm cả quy hoạch chung xây dựng toàn xã và quy hoạch chi tiết điểm dân cư nông thôn nên đối với các xã tiếp giáp với các đô thị và khu công nghiệp có tốc độ đô thị hóa nhanh và khó khăn trong công tác dự báo thì việc điều chỉnh quy hoạch tổng thể sẽ tốn kém kinh phí và thời gian thực hiện kéo dài (5 năm điều chỉnh một lần). Do vậy sẽ ảnh hưởng đến việc phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

“2. Điều chỉnh cục bộ quy hoạch xây dựng khu chức năng và quy hoạch nông thôn được tiến hành khi nội dung dự kiến điều chỉnh không làm thay đổi tính chất, chức năng, quy mô và các giải pháp quy hoạch chính của khu vực lập quy hoạch; bảo đảm không làm quá tải hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của khu vực dự kiến điều chỉnh quy hoạch.”

Điểm a khoản 2 Điều 30 quy định nội dung đồ án quy hoạch chung xây dựng xã gồm xác định tiềm năng, động lực phát triển, quy mô dân số, mạng lưới điểm dân cư nông thôn; định hướng tổ chức không gian tổng thể toàn xã; định hướng phát triển các khu chức năng sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, làng nghề, nhà, dịch vụ và hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật.

Điểm d khoản 2 Điều 30 quy định đồ án quy hoạch chung xây dựng xã được phê duyệt là cơ sở lập quy hoạch chi tiết xây dựng điểm dân cư nông thôn gồm trung tâm xã, khu dân cư, khu chức năng khác trên địa bàn xã.

Hiện nay có các dự án đầu tư xây dựng về lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn như: Trang trại chăn nuôi heo, trang trại chăn nuôi bò, trang trại nuôi gà,… đã được Ủy ban nhân dân tỉnh cấp quyết định chủ trương đầu tư. Các dự án này hầu hết thuộc địa bàn xã nông thôn, phù hợp với quy hoạch phát triển chăn nuôi của tỉnh, nằm cách xa các khu dân cư và có quy mô diện tích tùy thuộc vào công suất từng trang trại (hầu hết có quy mô diện tích lớn hơn 05 héc ta); như vậy, ngoài các khu chức năng sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, làng nghề, nhà ở, dịch vụ và hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật (theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 30 Luật Xây dựng năm 2014) thì các dự án như điện mặt trời, điện gió, các điểm kinh doanh dịch vụ du lịch, các khu sản xuất vật liệu xây dựng, trồng trọt kết hợp chăn nuôi,… không thuộc quy định tại điểm d khoản 2 Điều 30 Luật Xây dựng năm 2014.

“1. Quy hoạch chung xây dựng được lập cho khu chức năng có quy mô từ 500 héc ta trở lên làm cơ sở lập quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết xây dựng.

2. Quy hoạch phân khu xây dựng được lập cho khu vực chức năng đặc thù có quy mô dưới 500 héc ta làm cơ sở lập quy hoạch chi tiết xây dựng.

3. Quy hoạch chi tiết xây dựng được lập cho các khu vực trong khu chức năng làm cơ sở cấp giấy phép xây dựng và lập dự án đầu tư xây dựng”. Trong khi thực tế có rất nhiều các khu chức năng có diện tích nhỏ (<100 ha, thậm chí chỉ vài ha), ví dụ: Khu nghiên cứu, đào tạo; khu thể dục thể thao; khu di tích lịch sử – văn hóa, cách mạng theo quy định của Luật Xây dựng vẫn phải lập QHPK làm cơ sở để lập QHCT dẫn đến tốn kém về thời gian, tiền bạc làm mất nhiều cơ hội đầu tư.

Như vậy, khái niệm “nhà ở riêng lẻ” đang được Luật Xây dựng và Luật Nhà ở giải thích khác nhau, đặc biệt về chủ thể có quyền sử dụng đối với loại tài sản này. Điều này gây khó khăn trên thực tế triển khai khi tổ chức xin cấp giấy phép xây dựng cho nhà ở riêng lẻ theo Luật Xây dựng nhưng lại không có căn cứ để cấp phép, trong khi theo Luật Nhà ở thì lại có quyền.

– Theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 45 Luật Điện lực hợp nhất số 03/VBHN-VPQH ngày 29 tháng 6 năm 2018 quy định: đơn vị tư vấn chuyên ngành điện lực có các quyền hoạt động tư vấn theo giấy phép hoạt động điện lực. Vì vậy, tổ chức hoạt động tư vấn đầu tư xây dựng công trình điện như: Lập dự án đầu tư, thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, thiết kế kỹ thuật thi công, đấu thầu cho công trình nhà máy thủy điện, nhà máy nhiệt điện, đường dây và trạm biến áp phải có giấy phép hoạt động điện lực.

– Mặt khác, theo khoản 4, Điều 148 Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 ngày 18 tháng 6 năm 2014; Luật số 62/2020/QH14 ngày 28 tháng 6 năm 2020 Sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật Xây dựng và Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03 tháng 3 năm 2021 quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng thì đơn vị tư vấn chuyên ngành điện lực như: Thiết kế, thẩm tra thiết kế xây dựng công trình công nghiệp năng lượng (Nhiệt điện, điện địa nhiệt; Điện hạt nhân; Thủy điện; Điện gió, điện mặt trời, điện thủy triều; Điện sinh khối, điện rác, điện khí biogas; Đường dây và trạm biến áp) phải có chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng.

Như vậy, các dự án có quy mô nhỏ như trên không phải lập quy hoạch chi tiết xây dựng, chỉ thực hiện thủ tục chấp thuận tổng mặt bằng dự án. Tuy nhiên, hiện nay không có quy định trình tự, thủ tục, nội dung, thẩm quyền chấp thuận tổng mặt bằng. Mặt khác, nội dung thẩm định thiết kế cơ sở theo Luật Xây dựng và pháp luật có liên quan khác vẫn yêu cầu đánh giá phù hợp với quy hoạch chi tiết xây dựng. Dẫn đến các doanh nghiệp có dự án quy mô nhỏ vẫn phải tổ chức lập quy hoạch chi tiết xây dựng, gây phát sinh thủ tục, đặc biệt là quy trình, tục thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ và đồ án quy hoạch xây dựng,

Luật Xây dựng và các văn bản dưới Luật chưa quy định rõ điều chỉnh thiết kế cơ sở với nội dung, quy mô như thế nào thì mới phải điều chỉnh dự án. Trên thực tế, nhiều hồ sơ điều chỉnh thiết kế kỹ thuật hoặc thiết kế bản vẽ thi công đều có điều chỉnh thiết kế cơ sở (Ví dụ: Phân chia lại các phòng chức năng, thay đổi bước cột, bước gian, khẩu độ, chiều cao tầng, kiến trúc mặt đứng, bố trí lại cầu thang, hành lang, kích thước đường ống…). Do vậy, phải thực hiện thẩm định, phê duyệt điều chỉnh từ bước điều chỉnh dự án, từ đó phát sinh thủ tục hành chính, làm chậm, gián đoạn quá trình đầu tư.

Trong thực tiễn khi triển khai thực hiện, một số Khu chức năng (<500ha) nằm trong khu vực đã có đồ án Quy hoạch phân khu đô thị (tỷ lệ 1/5000 hoặc 1/2000) được phê duyệt; Để tổ chức lập quy hoạch chi tiết, dự án đầu tư đối với các khu chức năng (<500ha) căn cứ theo Luật Xây dựng và Nghị định số 44/2015/NĐ-CP sẽ vẫn phải lập Quy hoạch phân khu xây dựng tỷ lệ 1/2000 đối với Khu chức năng. Việc này dẫn tới lãng phí ngân sách và thời gian, do phải thực hiện 2 loại quy hoạch tại cùng 1 khu đất.

a) Trường hợp Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất để xây dựng nhà ở xã hội thì thực hiện lựa chọn chủ đầu tư thông qua hình thức đấu thầu nếu có từ hai nhà đầu tư trở lên đăng ký làm chủ đầu tư hoặc chỉ định chủ đầu tư nếu chỉ có một nhà đầu tư đăng ký làm chủ đầu tư” Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật về đầu tư, nhà ở xã hội là lĩnh vực đặc biệt ưu đãi đầu tư (điểm d khoản 1 Điều 15 Luật Đầu tư 2020 và mục IV.1 Danh mục lĩnh vực đặc biệt ưu đãi đầu tư ban hành kèm theo Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 của Chính phủ). Căn cứ quy định tại điểm b khoản 1 Điều 110 Luật Đất đai 2013. Đối chiếu quy định tại điểm d khoản 2 Điều 118 Luật Đất đai thì việc giao đất/cho thuê đất thực hiện dự án nhà ở xã hội không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, không thông qua đấu thầu dự án có sử dụng đất. Như vậy, hình thức lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở xã hội quy định tại khoản 2 Điều 57 Luật Nhà ở không thống nhất với hình thức lựa chọn nhà đầu tư quy định tại Luật Đầu tư, Luật Đất đai.

“1. Các trường hợp phát triển nhà ở

a) Phát triển nhà ở thương mại:

b) Phát triển nhà ở xã hội;

c) Phát triển nhà ở công vụ;

d) Phát triển nhà ở để phục vụ tái định cư;

đ) Phát triển nhà ở của hộ gia đình, cá nhân

Tuy nhiên, trên thực tế có nhiều doanh nghiệp đã có đất có nhu cầu đầu tư nhà ở cho cán bộ, công nhân viên, cho các chuyên gia, công nhân lao động bán, cho thuê, cho thuê mua…Tuy nhiên đang có vướng mắc về trình tự thực hiện và các đối tượng được mua, thuê, cho thuê mua.

Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 45 Luật Đầu tư, nhà đầu tư có quyền chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ dự án cho nhà đầu tư khác khi đáp ứng đủ điều kiện. Khi thay đổi nhà đầu tư, nhà đầu tư phải điều chỉnh Giấy chứng nhận đầu tư theo thủ tục điều chỉnh quyết định chủ trương đầu tư của UBND cấp tỉnh.

Như vậy, để thực hiện chuyển nhượng dự án trên thực tế, Nhà đầu tư thực hiện thủ tục điều chỉnh Giấy chứng nhận đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư trước tiên. UBND cấp tỉnh sẽ tham vấn ý kiến của các cơ quan tham mưu và cơ quan quản lý tại địa phương như Sở Xây dựng. Sở Tài nguyên Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Cục Thuế trước khi quyết định chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư cho nhà đầu tư

“Điều 54. Quyền kinh doanh bất động sản hình thành trong tương lai

1. Chủ đầu tư dự án bất động sản có quyền bán, cho thuê, cho thuê mua nhà, công trình xây dựng hình thành trong tương lai.

2. Việc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà, công trình xây dựng hình thành trong tương lai được thực hiện theo quy định của Chương này, các quy định tương ứng trong Chương II và các quy định khác có liên quan của Luật này.

Điều 55. Điều kiện của bất động sản hình thành trong tương lai được đưa vào kinh doanh

1. Có giấy tờ về quyền sử dụng đất, hồ sơ dự án, thiết kế bản vẽ thi công đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Giấy phép xây dựng đối với trường hợp phải có Giấy phép xây dựng, giấy tờ về nghiệm thu việc hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật tương ứng theo tiến độ dự án; trường hợp là nhà chung cư, tòa nhà hỗn hợp có mục đích để ở hình thành trong tương lai thì phải có biên bản nghiệm thu đã hoàn thành xong phần móng của tòa nhà đó.

2. Trước khi bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai, chủ đầu tư phải có văn bản thông báo cho cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh về việc nhà ở đủ điều kiện được bán, cho thuê mua.

Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo, cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh có trách nhiệm trả lời bằng văn bản cho chủ đầu tư về nhà ở đủ điều kiện được bán, cho thuê mua; trường hợp không đủ điều kiện phải nêu rõ lý do”.

Tuy nhiên, trong Luật Kinh doanh bất động sản, các Nghị định và Thông tư hướng dẫn chưa cụ thể đối với loại bất động sản không phải nhà ở như: Các công trình thương mại, dịch vụ, công trình xây dựng không phải nhà ở…

Luật Doanh nghiệp năm 2020 không có khái niệm về vốn pháp định, chỉ có khái niệm về vốn điều lệ

Khoản 4 Điều 21 Luật Quy hoạch đô thị năm 2009 quy định: “Thời gian lấy ý kiến ít nhất là 15 ngày đối với cơ quan, 30 ngày đối với tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư”.

Khoản 1 Điều 16 Luật Xây dựng năm 2014 quy định: “Cơ quan, chủ đầu tư tổ chức lập quy hoạch xây dựng có trách nhiệm lấy ý kiến cơ quan, tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư có liên quan về nhiệm vụ và đồ án quy hoạch xây dựng”.

Khoản 4 Điều 17 Luật Xây dựng năm 2014 quy định: “Thời gian lấy ý kiến về quy hoạch xây dựng ít nhất là 20 ngày đối với cơ quan. 40 ngày đối với tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư”.

Như vậy, quá trình tổ chức lập quy hoạch xây dựng mất rất nhiều thời gian cho nội dung lấy ý kiến vào cả hai bước Nhiệm vụ và Đồ án quy hoạch. Trong thực tế, các tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư thường ít (hoặc không) tham gia ý kiến ở bước lập nhiệm vụ quy hoạch do bước nhiệm vụ quy hoạch mới chỉ xác định được phạm vi ranh giới, quy mô diện tích và mục tiêu của quy hoạch chưa xác định được các phân khu chức năng và định hướng hạ tầng kỹ thuật cụ thể. Các ý kiến tham gia, kiến nghị đề xuất chủ yếu đều thực hiện ở bước lập đồ án quy hoạch.

“2. Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phê duyệt nhiệm vụ và đồ án quy hoạch đô thị sau đây:

a) Quy hoạch chung thành phố thuộc tỉnh, thị xã, thị trấn, đô thị mới, trừ các quy hoạch đô thị quy định tại điểm a khoản 1 Điều này; đối với đồ án quy hoạch chung đô thị loại II, III, IV và đô thị mới, trước khi phê duyệt phải có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Xây dựng;

Việc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trước khi phê duyệt đối với đồ án quy hoạch chung đô thị loại II, III, IV và đô thị mới phải có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Xây dựng sẽ không tạo được tính chủ động trong việc triển khai thực hiện và phê duyệt đối với các đồ án thuộc thẩm quyền phê duyệt của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Điều 11, Luật Quy hoạch đô thị (Điều này không bị Luật 35 điều chỉnh) quy định về lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch đô thị quy định: “Việc lập quy hoạch đô thị phải do tổ chức tư vấn thực hiện. Tổ chức tư vấn lập quy hoạch đô thị được lựa chọn thông qua hình thức chỉ định hoặc thi tuyển Khoản 1 Điều 54. Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định Gói thầu được phép chỉ định thầu là “Không quá 500 triệu đồng đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, dịch vụ công cộng;… Như vậy các gói thầu lập quy hoạch có giá trị trên 500 triệu đồng phải áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi theo Điều 20 của Luật Đấu thầu hoặc đấu thầu hạn chế theo Điều 21 của Luật Đấu thầu.

Như vậy Luật quy hoạch, Luật Xây dựng và Luật Đấu thầu còn có nội dung không thống nhất đối với việc Chỉ định thầu hay đấu thầu lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch.

Theo các quy định của Luật Nhà ở (Khoản 2, Điều 19), “Dự án đầu tư xây dựng nhà ở chỉ được lập, phê duyệt và triển khai thực hiện tại khu vực đã có quy hoạch chi tiết được phê duyệt…”

Như vậy, theo các quy định của Luật Quy hoạch đô thị và Luật Xây dựng nêu trên, phải xác định được chủ đầu tư dự án, cấp thẩm quyền mới giao được đơn vị đó tổ chức lập quy hoạch chi tiết. Ngược lại, theo Luật Nhà ở, việc giao chủ đầu tư thực hiện dự án nhà ở phải căn cứ vào quy hoạch chi tiết được phê duyệt, mâu thuẫn trong các quy định nêu trên dẫn đến nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Hiện tại, nhiều cá nhân tham gia hoạt động về kiến trúc đề nghị được cấp chứng chỉ hành nghề kiến trúc (gồm có: cấp mới, cấp lại do chứng chỉ cũ đã hết hạn) nhưng cơ quan chuyên môn về xây dựng không cấp được chứng chỉ do thiếu kết quả sát hạch theo quy định của Luật Kiến trúc vì lý do nêu trên. Từ đó, đã gây cản trở cho các tổ chức, cá nhân hoạt động thiết kế kiến trúc.

4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng quy chế quản lý kiến trúc và trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua trước khi ban hành: đối với quy chế quản lý kiến trúc của đô thị loại đặc biệt, đô thị loại I là thành phố trực thuộc trung ương thì phải có ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng

Nội dung quy định này chưa phù hợp, gây khó khăn, ách tắc trong quá trình phê duyệt Quy chế quản lý kiến trúc do có yêu cầu phải thông qua Hội đồng nhân dân tỉnh tất cả các Quy chế quản lý kiến trúc của đô thị (kể cả các thị trấn là đô thị loại V là chưa phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương).

– Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính

Do vậy, để triển khai lộ trình Chương trình phát triển đô thị phù hợp với thực tế phát triển của địa phương; để các địa phương từng bước hình thành và phát triển các đô thị trên địa bàn tỉnh khi đảm bảo các tiêu chí về điều kiện hạ tầng.

1210/2016/UBTVQH13 về tính điểm phân loại như sau: “Đô thị được công nhận loại đô thị khi các tiêu chí đạt mức tối thiểu (đối với tiêu chí quy mô dân số cho nợ hoặc có quy mô dân số phù hợp từng vùng, miền)”

Ngoài ra, qua đối chiếu các quy định có liên quan đến quản lý phát triển đô thị, hiện nay chỉ có Nghị định số 11/2013/NĐ-CP ngày 14/01/2013 của Chính phủ về quản lý đầu tư phát triển đô thị, tuy nhiên Nghị định này đã không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế – xã hội.

– Đối với lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật đô thị: Hiện nay vẫn chưa có khung pháp lý nào quy định về vai trò, trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước và quyền lợi, nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với hoạt động cấp nước, các quy định về bảo vệ quyền lợi người sử dụng nước sạch.

(1) Hiện nay, xu hướng phát triển đô thị theo hướng tăng trưởng xanh, đô thị thông minh, đô thị ứng phó biến đổi khí hậu… tuy nhiên tại Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 chưa có các tiêu chuẩn để đánh giá hoặc cộng điểm đối với các đô thị trên.

(2) Đối với các tiêu chuẩn đánh giá:

– Nhóm các tiêu chuẩn về giao thông: thực tiễn cho thấy yêu cầu phát triển giao thông của các đô thị đang là vấn đề phức tạp (tình trạng ùn, tắc đường; thiếu chỗ đỗ xe…).

+ Nhóm về tiêu chuẩn cấp điện: Triển khai thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã từng bước triển khai các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả như: Thay thế hệ thống đèn Led chiếu sáng đô thị và công trình, lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái, thay thế các thiết bị sử dụng nhiều năng lượng bằng thiết bị biến tần (invester) tiết kiệm năng lượng… Do đô thị phát triển, áp dụng nhiều giải pháp tiết kiệm năng lượng thì tiêu chuẩn về cấp điện sinh hoạt sẽ giảm.

(2) Đề nghị:

– Tiếp tục quan tâm nghiên

cứu, đề xuất tăng tỷ lệ đất giao thông đô thị, tăng tỷ lệ vận tải hành khách công cộng, đồng thời, cần có số liệu cụ thể và tách tỷ lệ đất giao thông tỉnh (bến, bãi đỗ xe…) trong tỷ lệ đất giao thông đô thị quy định tại Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13.

– Tham mưu cân đối tính toán lại số liệu, chấm điểm tiêu chuẩn cấp điện cho phù hợp yêu cầu phát triển.

– Theo Điều 73 Luật Khoáng sản ngày 17 tháng 11 năm 2010 quy định nghĩa vụ tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản phải lập đề án đóng cửa mỏ. Thực tế, Đề án đóng cửa mỏ là một phần của phương án cải tạo, phục hồi môi trường, do đó dẫn đến có sự chồng chéo giữa Luật Bảo vệ môi trường với Luật Khoáng sản, gây lãng phí thời gian, chi phí của chủ đầu tư khai thác khoáng sản khi thực hiện.

3. Theo quy định tại Điều 74 Luật Khoáng sản 2010 chưa hợp lý đối với các mỏ khai thác làm vật liệu xây dựng thông thường. Theo quy định, hồ sơ cấp phép khai thác khoáng sản đã có dự án cải tạo, phục hồi môi trường đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, dự án đã có phương án phục hồi môi trường, chi phí cho công tác phục hồi môi trường theo Luật Bảo vệ môi trường. Vì vậy, sau khi kết thúc khai thác mỏ, chủ dự án chỉ cần thực hiện theo đúng phương án bảo vệ môi trường của dự án, báo cáo kết quả thực hiện cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, nghiệm thu, trình cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định đóng cửa mỏ chứ không cần thiết phải lập đề án đóng cửa mỏ gây tốn kém cho doanh nghiệp.

2. Sửa đổi Điều 74 Luật Khoáng sản 2010 ngày 17/11 /2010 để tháo gỡ.

2. Kiến nghị cấp có thẩm quyền quy định giao cho địa phương chấp thuận khu vực được sử dụng đất dôi dư trong quá trình san gạt, cải tạo mặt bằng tại vị trí đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và đất dôi dư chỉ được vận chuyển trong phạm vi của huyện. Các tổ chức, cá nhân có nhu cầu khai thác làm đơn đăng ký khối lượng, thời gian khai thác, cam kết việc khai thác không gây ảnh hưởng tới cảnh quan, đường giao thông, vật kiến trúc công cộng, việc sử dụng đất, tài sản của các hộ dân xung quanh, có các biện pháp bảo vệ môi trường, không đưa đất ra đường, thu gom quét dọn đất rơi vãi; thực hiện việc nộp thuế phí theo quy định.

Tuy nhiên tại Luật này và các văn bản pháp luật hướng dẫn liên quan không quy định cụ thể, rõ ràng dự án đầu tự khai thác khoáng sản trong quy định nêu trên do tổ chức, cá nhân tự lập và phê duyệt hay do cơ quan có thẩm quyền chấp thuận phê duyệt theo quy định pháp luật.

a) Đất, đất san lấp, đất đồi hay tài nguyên đất không phải là khoáng sản.

Lý do:

(1) Đất, đất san lấp, đất đồi là tài nguyên đất, nên xếp riêng khác với tài nguyên khoáng sản, cũng như các loại tài nguyên khác như tài nguyên nước, tài nguyên sinh thái… để đảm bảo tính khoa học và thuận lợi cho công tác quản lý tài nguyên.

(2) Nếu xem đất là tài nguyên khoáng sản thì phát sinh nhiều bất cập sau:

– Tại Điều 65 Luật khoáng sản quy định về Khai thác khoáng sản ở khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình, đều sử dụng cụm từ “phát hiện” có khoáng sản trong quá trình thi công thì cơ quan quản lý có thẩm quyền phải cấp phép theo quy định. Như vậy, hầu hết tất cả các dự án đầu tư xây dựng công trình (không chỉ trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, mà còn trên cả nước) đều có hoạt động đào – đắp (đào móng, san nền…), đều “phát hiện” tài nguyên đất, đất san lấp, do đó: nếu xem tài nguyên đất, đất san lấp là khoáng sản thì hầu hết tất cả các dự án xây dựng công trình đều phải được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định của Luật khoáng sản. Như vậy thì thực tế việc đầu tư xây dựng hầu hết các công trình hiện nay (bao gồm cả xây dựng nhà ở của dân, dự án đào đắp đê điều, cống rãnh…) đều đang vi phạm các quy định của Luật Khoáng sản.

– Nếu xem đất là khoáng sản thì việc quy hoạch thăm dò khoáng sản phải được triển khai thực hiện trên toàn bộ diện tích của cả 1 tỉnh. ] quốc gia vì: trên toàn bộ diện tích của tỉnh hay quốc gia đều có đất (đất, bùn đất, đất dưới mặt nước ao hồ, sông, suối, biển…). Điều này đang mâu thuẫn với thực tiễn đang triển khai thực hiện, quản lý và sử dụng tài nguyên đất.

– Quan điểm và mục tiêu tại Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021 – 2030 đã xác định: “Phát triển nhanh và bền vững dựa chủ yếu vào … đổi mới sáng tạo… Phải đổi mới tư duy và hành động, chủ động nắm bắt kịp thời… ”, mà muốn phát triển nhanh và bền vững thì một trong những động lực quan trọng nhất là phát triển kinh tế – xã hội và nhiệm vụ quan trọng trước hết là phải xây dựng, phát triển đồng bộ cơ sở hạ tầng. Hiện nay, tỉnh Quảng Ninh cũng như các tình,thành khác đang đẩy mạnh triển khai thực hiện các dự án xây dựng hạ tầng, công trình (bao gồm cả các dự án đầu tư công) cần phải thực hiện nhanh, đảm bảo tiến độ. Hầu hết tất cả các dự án đều có hoạt động đào đắp, cần đất san lấp. Nếu xem đất là tài nguyên khoáng sản thì để có nguồn đất phục vụ cho san lấp phải thực hiện một loạt các thủ tục hành chính (đấu giá/không đấu giá, cấp phép thăm dò, thi công thăm dò, phê duyệt trữ lượng, lập dự án khai thác đất, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp phép khai thác), ước tính mất khoảng 1 năm, trong khi các dự án hầu hết chỉ có niên độ là 1-3 năm. Việc khai thác đất phải thực hiện thủ tục như khai thác khoáng sản thực tế hiện nay đang là nguyên nhân chính dẫn đến chậm các dự án (bao gồm cả dự án đầu tư công). Như vậy, việc khai thác đất phải thực hiện thủ tục như khai thác khoáng sản hiện nay có rất nhiều bất cập, gây cản trở cho thực hiện mục tiêu phát triển nhanh của các địa phương và của cả quốc gia.

Do vậy, cấp thiết cần phải sửa đổi ngay quy định về khái niệm “khoáng sản” theo hướng: Đất san lấp, đất đồi hay tài nguyên đất không phải là khoáng sản.

b) Đất đá thải mỏ than không phải là khoáng sản mà là chất thải rắn công nghiệp thông thường.

Lý do:

(1) Trong định nghĩa về khoáng sản tại Luật khoáng sản có quy định: ‘”Khoáng sản là…. khoáng chất ở bãi thải của mỏ”: như vậy được hiểu rằng bản thân bãi thải mỏ (hay chính là “đất đá thải mỏ” không phải là khoáng sản.

(2) Đất đá thải mỏ thực chất là chất thải rắn công nghiệp thông thường, phát sinh từ hoạt động khai thác, sản xuất than: điều này hoàn toàn phù hợp theo quy định tại khoản 12 Điều 3 Luật bảo vệ môi trường 2014 “Chất thải là vật chất được thải ra từ sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, sinh hoạt hoặc hoạt động khác” và phù hợp với nội dung tại các báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với các dự án khai thác mỏ than (hiện trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đều đánh giá đất đá thải mỏ than là một trong các loại chất thải rắn công nghiệp thông thường và xác định các biện pháp xử lý, trong đó có thu gom, vận chuyển về bãi thải theo quy định).

Nếu đã xác định đất đá thải mỏ than là chất thải rắn công nghiệp thông thường thì theo Điều 45 Luật bảo vệ môi trường 2014: “1. Chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có trách nhiệm giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế chất thải và thu hồi năng lượng từ chất thải. 2. Nhà nước có chính sách khuyến khích giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế chất thải và thu hồi năng lượng từ chất thải. Như vậy, nhà nước khuyến khích tái sử dụng đất đá thải mỏ.

(3) Ý nghĩa của việc tái sử dụng đất đá thải mỏ: Hiện nay, tỉnh Quảng Ninh đang có khối lượng đất đá thải mỏ than rất lớn (khoảng 1.500 triệu m3). Hàng năm, các mỏ than phát sinh hơn 100 triệu m3 đất đá thải, đang chiếm ngày càng nhiều diện tích đất và có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, cảnh quan và sạt lở đất. Việc tái sử dụng đất đá thải mỏ làm vật liệu san lấp và làm nguyên vật liệu đầu vào để sản xuất các sản phẩm khác sẽ giúp sử dụng tiết kiệm nguồn tài nguyên đất san lấp và tạo nguyên vật liệu mới cho quá trình sản xuất khác. Do vậy, việc tái sử dụng đất đá thải mỏ là cấp thiết và có ý nghĩa hết sức quan trọng, đặc biệt là đối với các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, đường giao thông, góp phần phát triển nền kinh tế tuần hoàn, phát triển kinh tế – xã hội theo hướng phát triển nhanh và bền vững.

Tuy nhiên, việc tái sử dụng đất đá thải mỏ hiện nay thực tế đang chưa được khuyến khích mà lại còn đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là về thủ tục hành chính, do đất đá thải mỏ than đang được xem và quản lý như tài nguyên khoáng sản đi kèm than. Để sử dụng đất đá thải mỏ phải thực hiện đầy đủ các một loạt các thủ tục hành chính (đánh giá trữ lượng, lập lại báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án mỏ, lập hồ sơ xin cấp phép khai thác khoáng sản… (thẩm quyền của Bộ Tài nguyên và Môi trường), với thời gian thực hiện mất khoảng 1 – 1,5 năm (ngay cả khi được Bộ Tài nguyên và Môi trường ủy quyền cho tỉnh đối với từng dự án đơn lẻ). Việc này làm cho hoạt động tái sử dụng đất đá thải mỏ gặp nhiều khó khăn, không giải quyết sớm được các nguy cơ gây hại về môi trường, cũng không đáp ứng kịp nhu cầu sử dụng đất đá thải mỏ cho các mục đích phát triển kinh tế xã hội của địa phương.

Do vậy, cấp thiết cần phải sửa đổi ngay quy định về khái niệm khoáng sản theo hướng: Đất đá thải mỏ than không phải là khoáng sản mà là chất thải rắn công nghiệp thông thường.

Luật khoáng sản và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật không quy định việc lấy ý kiến thỏa thuận của chính quyền địa phương và nhân dân trong khu vực có mỏ khai thác khi lập hồ sơ cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản, hồ sơ tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Vì vậy, khi đơn vị trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản triển khai thăm dò, khai thác khoáng sản (ở khu vực không phải đền bù giải phóng mặt bằng) mà nhân dân không đồng thuận thì dự án không triển khai được.

a) Quy định hiện nay của Luật Đường sắt:

– Điều 31 chưa quy định hoặc phân cấp cho chính quyền địa phương trong việc đăng ký phương tiện giao thông đường sắt đô thị, đường sắt chuyên dùng trên địa bàn quản lý.

– Điều 36 chưa quy định hoặc phân cấp cho chính quyền địa phương trong việc cấp giấy phép lái tàu đường sắt đô thị, đường sắt chuyên dùng trên địa bàn quản lý. Tại điều này cũng chưa có quy định việc cấp Giấy phép lái tàu cho những tuyến đường sắt đô thị có công nghệ lần đầu tiên xây dựng tại Việt Nam.

– Theo quy định tại Điều 73: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đầu tư, xây dựng, quản lý, khai thác đường sắt đô thị nhưng không thực hiện việc đăng ký phương tiện giao thông đường sắt đô thị, cấp Giấy phép lái tàu đường sắt đô thị mà việc này do Bộ GTVT đang thực hiện.

– Về công tác đăng ký phương tiện, cấp Giấy phép lái tàu thuộc nội dung quản lý nhà nước về hoạt động đường sắt. Điều 84 của Luật Đường sắt cũng giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm tổ chức thực hiện quản lý nhà nước về hoạt động đường sắt.

b) Thực hiện Nghị quyết 21/NQ-CP ngày 21/3/2016 của Chính phủ về việc phân cấp quản lý nhà nước giữa Chính phủ và UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tại Bộ GTVT và Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 01/7/2021 của Chính phủ phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 6/2021. Bộ GTVT đang thực hiện Đề án phân cấp, ủy quyền trong lĩnh vực vận tải.

– Việc ban hành các Thông tư 33 và Thông tư 21 sửa đổi để phân cấp cho địa phương thực hiện một số nhiệm vụ về hoạt động vận tải đường sắt chỉ thực hiện sau khi Luật Đường sắt 2017 được sửa đổi, bổ sung và có hiệu lực mới có cơ sở thực hiện.

– Đề xuất:

+ Đề xuất sửa, bổ sung khoản 5 và bổ sung mới khoản 6 Điều 31; sửa đổi, bổ sung khoản 4 và bổ sung mới khoản 5 Điều 36 Luật Đường sắt:

+ Đề xuất đối với việc sửa đổi, bổ sung các Thông tư: Sau khi Luật Đường sắt 2017 được sửa đổi theo kiến nghị trên thì mới sửa đổi, bổ sung Thông tư:

– Đối với Thông tư 33: Điều 1, Điều 2 để điều chỉnh đối tượng áp dụng và phạm vi điều chỉnh thuộc thẩm quyền của Bộ GTVT theo quy định của Luật Đường sắt sửa đổi và một số điều, khoản khác có liên quan.

– Đối với Thông tư 21: Điều 1, Điều 2 để điều chỉnh đối tượng áp dụng và phạm vi điều chỉnh thuộc thẩm quyền của Bộ GTVT theo quy định của Luật Đường sắt sửa đổi và một số điều, khoản khác có liên quan.

a) Quy định của Luật Đường sắt:

Điểm a khoản 3 Điều 36 quy định: “3. Người được cấp giấy phép lái tàu phải có các điều kiện sau đây:

a) Có độ tuổi từ đủ 23 tuổi đến 55 tuổi đối với nam, từ đủ 23 tuổi đến 50 tuổi đối với nữ: có giấy chứng nhận đủ tiêu chuẩn sức khỏe:”

b) Quy định của Bộ Luật lao động 2019:

Bộ Luật lao động 2019 đã thay thế Bộ Luật lao động 2012. Tại khoản 2 Điều 169 Bộ Luật lao động 2019 theo đó tuổi nghỉ hưu đối với nam là 62 tuổi bắt đầu từ năm 2028 và đối với nữ là 60 tuổi bắt đầu từ năm 2025.

a) Điều 77 Luật Đường sắt quy định:

“Điều 77. Quản lý an toàn đường sắt đô thị

1. Đường sắt đô thị xây dựng mới hoặc nâng cấp trước khi đưa vào khai thác phải được đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống: thẩm định, cấp Giấy chứng nhận thẩm định hồ sơ an toàn hệ thống đường sắt đô thị.

2. Doanh nghiệp kinh doanh đường sắt đô thị phải xây dựng và duy trì hệ thống quản lý an toàn và được cấp Giấy chứng nhận định kỳ hệ thống quản lý an toàn vận hành đường sắt đô thị.

3. Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định việc thực hiện đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống đối với đường sắt đô thị và cấp Giấy chứng nhận thẩm định hồ sơ an toàn hệ thống đường sắt đô thị, Giấy chứng nhận định kỳ hệ thống quản lý an toàn vận hành đường sắt đô thị.”.

b) Nhận xét:

– Thực tế hiện nay trên hai thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội đang xây dựng các tuyến đường sắt đô thị có áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ khác nhau của mỗi nước cho vay vốn để đầu tư như: Trung Quốc, Pháp, Nhật Bản,…

Các tuyến ĐSĐT: Tuyến Cát Linh-Hà Đông tiêu chuẩn công nghệ Trung Quốc; tuyến Nhổn-ga Hà Nội tiêu chuẩn công nghệ Pháp; tuyến Bến Thành-Suối Tiên tiêu chuẩn công nghệ Nhật Bản đang xây dựng ở Việt Nam và chưa đưa vào khai thác.

– Với yêu cầu của tiêu chuẩn kỹ thuật mỗi nước khác nhau thì việc đòi hỏi, đánh giá an toàn hệ thống DSĐT cũng khác nhau như: Đối với công nghệ Nhật Bản không có quy định đánh giá an toàn hệ thống; đối với công nghệ của Trung Quốc chỉ quy định đánh giá an toàn của một số hạng mục như: Tín hiệu, phanh điện kéo,…; đối với Châu Âu quy định đánh giá an toàn hệ thống theo tiêu chuẩn của Châu Âu.

a) Điều 82 Luật Đường sắt quy định quản lý an toàn đường sắt tốc độ cao như sau:

“Điều 82. Quản lý an toàn đường sắt tốc độ cao

1. Đường sắt tốc độ cao xây dựng mới hoặc nâng cấp trước khi đưa vào khai thác phải được đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống.

2. Doanh nghiệp kinh doanh đường sắt tốc độ cao phải xây dựng và duy trì hệ thống quản lý an toàn.

b) Nhận xét:

– Đường sắt tốc độ cao trên thế giới hiện nay được sử dụng ở mỗi nước có tiêu chuẩn, công nghệ khác nhau như: Nhật Bản, Đài Loan – Shinkanshen; Pháp, Hàn Quốc – TGV; Đức – Tiêu chuẩn Châu Âu; Trung Quốc

– Tiêu chuẩn Châu Âu cải tiến.

– Ở Việt Nam chưa có kinh nghiệm nghiên cứu đường sắt tốc độ cao; mặt khác các đề xuất chủ trương đầu tư chưa chọn được công nghệ cho đường sắt tốc độ cao.

– Việc quy định về đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống của đường sắt tốc độ cao chỉ có thể xác định được tiêu chuẩn, công nghệ đường sắt tốc độ cao đã được chọn.

Tuy nhiên cũng cần phải xác định rõ chủ thể những nội dung đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống; thẩm định, cấp giấy chứng nhận an toàn hệ thống đường sắt tốc độ cao trong Luật Đường sắt để có sự chuẩn bị xây dựng khi đã xác định được tiêu chuẩn, công nghệ.

Theo quy định tại Điều 54 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP trong báo cáo nghiên cứu khả thi phải có phương án công nghệ, kỹ thuật và thiết bị lựa chọn, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật áp dụng.

Sửa đổi, bổ sung Điều 82 Luật Đường sắt theo hướng bổ sung nội dung đánh giá: tiêu chuẩn, kỹ thuật, công nghệ áp dụng của tuyến đường sắt và nội dung đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống đường sắt tốc độ cao được cấp có thẩm quyền phê duyệt cùng với dự án đầu tư đường sắt tốc độ cao.

Tuy nhiên, hiện nay Cảng vụ không quản lý được (nhất là việc lấn chiếm, quản lý…); các cảng HK tư nhân như Vân Đồn, Quảng Trị, đất lại được giao cho Doanh nghiệp PPP nên không thống nhất; tại một số cảng HK hiện nay đất tại cảng HK có rất nhiều chủ sở hữu khác nhau như quân đội, doanh nghiệp, cảng vụ… không thể thống nhất như quy định trong Luật.

– Sửa đổi Điều 17 theo hướng quy định cơ quan cấp, công nhận Giấy chứng nhận đủ điều kiện bay đối với tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ, để bảo đảm thống nhất với khoản 2 Điều 21.

Tại khoản 3 Điều 22 Luật Công chứng quy định: “Tên gọi của Văn phòng công chứng phải bao gồm cụm từ “Văn phòng công chứng” kèm theo họ tên của Trưởng Văn phòng hoặc họ tên của một công chứng viên hợp danh khác của Văn phòng công chứng do các công chứng viên hợp danh thỏa thuận,…”.

Quy định trên là chưa phù hợp với thực tiễn, bởi tên gọi là tài sản, là thương hiệu của Văn phòng công chứng được nhiều người biết đến. Việc thay đổi tên sẽ phần nào ảnh hưởng thương hiệu đã xây dựng của Văn phòng công chứng, người dân cũng khó khăn trong việc xác định Văn phòng công chứng mà mình đã từng công chứng. Mặt khác, hầu hết trụ sở Văn phòng công chứng đều được thuê khi bên cho thuê chấm dứt hợp đồng cho thuê thì Văn phòng đó sẽ phải thay đổi tên gọi (vấn đề thay đổi tên văn phòng phải thực hiện thủ tục hành chính thay đổi nội dung đăng ký hoạt động theo quy định pháp luật, kéo theo thay đổi bảng hiệu, con dấu, in ấn lại hóa đơn,… gây tốn kém kinh phí và thời gian).

+ Điều 503 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định việc chuyển quyền sử dụng đất có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký theo quy định luật Đất đai.

+ Khoản 3 Điều 188 Luật Đất đai năm 2013 thì các giao dịch có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký vào sổ địa chính.

+ Khoản 1 Điều 122 Luật Nhà ở năm 2014 thì thời điểm có hiệu lực của hợp đồng là thời điểm công chứng, chứng thực hợp đồng.

Khó khăn cho công tác quản lý nhà nước và tổ chức hành nghề công chứng trong việc quản lý công chứng viên trong việc xác định “công việc thường xuyên khác” là những loại công việc nào?

9. Trong quy định về điều kiện hành nghề của công chứng viên và điều kiện thành lập văn phòng công chứng trong công tác quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp sau đăng ký thành lập

Khoản 1 Điều 27 Luật Công chứng năm 2014 quy định thay đổi thành viên hợp danh của Văn phòng công chứng “1. Công chứng viên hợp danh của Văn phòng công chứng có thể chấm dứt tư cách thành viên hợp danh theo nguyện vọng cá nhân hoặc trong các trường hợp khác do pháp luật quy định. Văn phòng công chứng có quyền tiếp nhận công chứng viên hợp danh mới nếu công chứng viên đó được các công chứng viên hợp danh còn lại chấp thuận. Việc chấm dứt tư cách công chứng viên hợp danh và tiếp nhận công chứng viên hợp danh mới được thực hiện theo quy định của Luật này và pháp luật về doanh nghiệp”, điểm d khoản 1 Điều 30 Luật Công chứng năm 2014 quy định “1. Văn phòng công chứng bị thu hồi quyết định cho phép thành lập trong những trường hợp… d) Văn phòng công chứng chỉ còn một công chứng viên hợp danh và không bổ sung được thành viên hợp danh mới trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày thiếu công chứng viên hợp danh”. Luật Công chứng năm 2014 không quy định cụ thể thời gian tối thiểu”công chứng viên hợp danh” hoạt động tại một tổ chức hành nghề công chứng, vì vậy thực tế phát sinh “thị trường công chứng viên”, một số cá nhân muốn thành lập Văn phòng công chứng thực hiện việc thuê công chứng viên đứng tên hợp danh trong khoảng thời gian nhất định để đảm bảo đủ điều kiện thành lập hoặc duy trì thời hạn tìm kiếm công chứng viên khác; có công chứng viên thường xuyên thay đổi tổ chức hành nghề công chứng (chỉ tham gia thành lập Văn phòng công chứng, sau khi cơ quan chức năng cho phép thành lập và cấp giấy phép hoạt động thì chấm dứt tư cách thành viên, đồng thời tham gia thành lập Văn phòng công chứng khác,v.v.v…), khó khăn cho công tác quản lý nhà nước, về lâu dài ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền lợi hợp pháp của các bên giao kết hợp đồng có công chứng, tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các tổ chức hành nghề công chứng, tiềm ẩn nhiều phức tạp trong các hợp đồng, giao dịch, dẫn đến nguy cơ mất an toàn khi thực hiện công chứng tại các Văn phòng công chứng, ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự xã hội, khó khăn trong quá trình quản lý Công chứng viên và các Văn phòng công chứng…

Đề nghị sửa đổi, bổ sung Luật Công chứng theo hướng siết chặt điều kiện hành nghề của công chứng viên và điều kiện thành lập văn phòng công chứng

Vướng mắc, bất cập. Đối với trường hợp doanh nghiệp đấu giá tài sản giải thể, hợp nhất, bị sáp nhập (thuộc các trường hợp tự chấm dứt hoạt động) thì thủ tục chấm dứt hoạt động của doanh nghiệp đấu giá tài sản chưa được Luật Đấu giá tài sản năm 2016 quy định cụ thể về trình tự thực hiện, thành phần hồ sơ. Vì vậy, doanh nghiệp đấu giá tài sản cũng như các cơ quan Nhà nước đều lúng túng trong việc thực hiện quy định này.

13. Điều 54 Luật Đấu giá tài sản năm 2016

Điều 54 Luật Đấu giá năm 2016 quy định thời gian lưu trữ hồ sơ đấu giá là 05 năm kể từ ngày kết thúc cuộc đấu giá.

Vướng mắc, bất cập: Thực tế cho thấy thời hạn lưu trữ hồ sơ đấu giá 05 năm là quá ngắn, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đặt ra. Bên cạnh đó, đã có trường hợp tại thời điểm điều tra, truy tố, xét xử thì doanh nghiệp đấu giá tài sản đã chấm dứt hoạt động, trong khi đó pháp luật chưa có quy định về bàn giao, lưu trữ hồ sơ đấu giá tài sản khi tổ chức đấu giá tài sản chấm dứt hoạt động. Vì vậy, việc thẩm định tính pháp lý của hồ sơ đấu giá cũng gặp nhiều khó khăn.

14. Điều 72 Luật Đấu giá tài sản năm 2016

Điều 72 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 quy định về hủy kết quả đấu giá tài sản nhưng không quy định trường hợp cơ quan quản lý Nhà nước phát hiện việc đấu giá tài sản có vi phạm về trình tự, thủ tục.

Khó khăn, vướng mắc. Trên thực tế các tổ chức đấu giá có sai sót, vi phạm về trình tự, thủ tục, trong đó có những vi phạm nghiêm trọng như tổ chức đấu giá tài sản, tổ chức cuộc đấu giá không đúng quy định về hình thức đấu giá, phương thức đấu giá theo Luật Đấu giá tài sản, Quy chế cuộc đấu giá dẫn đến làm sai lệch kết quả đấu giá tài sản. Tại thời điểm phát hiện vi phạm, các trường hợp này đã quá thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính, vì vậy cơ quan quản lý Nhà nước không thể xử phạt vi phạm hành chính. Hơn thế nữa, các trường hợp này cũng không thuộc trường hợp phải hủy kết quả đấu giá tài sản dẫn đến bất cập rất lớn, làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức.

2. Đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 31 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 theo hướng quy định cụ thể, chi tiết thủ tục chấm dứt hoạt động của doanh nghiệp đấu giá tài sản trong trường hợp giải thể, hợp nhất, bị sáp nhập và tự chấm dứt hoạt động.

3. Đề nghị sửa đổi, bổ sung quy định tại Điều 54 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 theo hướng thời hạn lưu trữ hồ sơ đấu giá là 20 năm và bổ sung quy định về bàn giao, lưu trữ hồ sơ đấu giá tài sản khi tổ chức đấu giá tài sản chấm dứt hoạt động.

4. Đề nghị sđbs quy định tại Điều 72 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 theo hướng quy định về hủy kết quá đấu giá tài sản trong trường hợp cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền phát hiện việc đấu giá tài sản có vi phạm về trình tự, thủ tục.

– Khoản 2 Điều 72 Luật Đấu giá tài sản quy định kết quả đấu giá bị hủy khi: “Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản, hợp đồng mua bán tài sản đấu giá bị Tòa án tuyên bố vô hiệu theo quy định của pháp luật về dân sự trong trường hợp người trúng đấu giá có hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 5 Điều 9 của Luật này”. Như vậy, chỉ khi người trúng đấu giá có hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 5 Điều 9 của Luật Đấu giá tài sản mà hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sân, hợp đồng mua bán tài sản bị Tòa án tuyên bố vô hiệu thì kết quả đấu giá mới bị hủy. Tuy nhiên, quy định này gây ra nhiều bất cập trên thực tế, bởi lẽ nếu như người trúng đấu giá không có hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 5 Điều 9 của Luật thì Tòa án không thể tuyên vô hiệu hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản, hợp đồng mua bán tài sản đấu giá. Trong khi đó, khoản 2 Điều 46 Luật Đấu giá tài sản quy định: “Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự” và khoản 3 Điều 46 quy định: “3. Người trúng đấu giá được coi như chấp nhận giao kết hợp đồng mua bán tài sản đấu giá kể từ thời điểm đấu giá viên công bố người trúng đấu giá… Kể từ thời điểm này, quyền và nghĩa vụ của các bên được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan”. Như vậy, đối với những trường hợp hợp đồng bị vô hiệu theo quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 mà không thuộc trường hợp người trúng đấu giá có hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 5 Điều 9 của Luật Đấu giá tài sản thì xử lý như thế nào. Trường hợp này Tòa án có được tuyên vô hiệu Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản, hợp đồng mua bán tài sản đấu giá hay không. Trong khi đó, về nguyên tắc sau khi ký kết hợp đồng mua bán tài sản đấu giá thì các bên đã thực hiện quan hệ giao dịch dân sự, nếu hợp đồng, giao dịch dân sự vô hiệu theo quy định của Bộ luật Dân sự thì được Tòa án tuyên vô hiệu. Tuy nhiên, với cách quy định tại khoản 2 Điều 72 Luật Đấu giá tài sản sẽ vô tình hạn chế các trường hợp hủy kết quả đấu giá đối với các trường hợp Tòa án tuyên vô hiệu hợp đồng, giao dịch dân sự.

– Khoản 3 Điều 72 quy định: “3. Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản bị hủy bỏ theo quy định tại khoản 6 Điều 33 của Luật này” và khoản 4 Điều 72 quy định: “4. Người có tài sản đấu giá, người tham gia đấu giá, người trúng đấu giá, tổ chức đấu giá tài sản, đấu giá viên có hành vi thông đồng, móc nối, dìm giá trong quá trình tham gia đấu giá dẫn đến làm sai lệch thông tin tài sản đấu giá hoặc hồ sơ tham gia đấu giá hoặc kết quả đấu giá tài sản”. Tuy nhiên, Luật Đấu giá tài sản chưa quy định rõ cơ quan nào có thẩm quyền hủy kết quả đấu giá tài sản trong các trường hợp trên gây khó khăn trong quá trình áp dụng trên thực tế. Bởi lẽ, hiện nay liên quan đến việc đấu giá tài sản đang còn có nhiều cách hiểu khác nhau về mối quan hệ hành chính hay quan hệ dân sự trong từng giai đoạn đấu giá tài sản.

16. Khoản 1 và khoản 3 Điều 57 Luật Đấu giá tài sản quy định: “1. Ngoài quy định về niêm yết việc đấu giá tài sản quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 35 của Luật này, đối với tài sản đấu giá là động sản có giá khởi điểm từ năm mươi triệu đồng trở lên và bất động sản thì tổ chức đấu giá tài sản phải thông báo công khai ít nhất hai lần trên báo in hoặc báo hình của trung ương hoặc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có tài sản đấu giá và trang thông tin điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản; mỗi lần thông báo công khai cách nhau ít nhất 02 ngày làm việc… 3. Thời gian thông báo công khai lần thứ hai ít nhất là 07 ngày làm việc đối với tài sản là động sản, 15 ngày đối với tài sản là bất động sản trước ngày mở cuộc đấu giá. Việc thông báo công khai quy định tại khoản 2 Điều này được thực hiện đồng thời với việc niêm yết đấu giá tài sản quy định tại khoản 2 Điều 53 của Luật này”.

Như vậy, hiện nay Luật Đấu giá tài sản chỉ quy định về thời gian tối thiểu để tổ chức đấu giá tài sản thực hiện việc thông báo công khai và bán hồ sơ cho khách hàng tham gia đấu giá. Việc bán hồ sơ cho khách hàng tham gia đấu giá phải đảm bảo thời gian tối thiểu theo quy định và được thực hiện theo như thông báo của tổ chức đấu giá tài sản. Theo đó, khoản 2 Điều 38 Luật Đấu giá tài sản quy định: “2. Tổ chức đấu giá tài sản bán hồ sơ tham gia đấu giá, tiếp nhận hồ sơ tham gia đấu giá trong giờ hành chính, liên tục kể từ ngày niêm yết việc đấu giá tài sản cho đến trước ngày mở cuộc đấu giá 02 ngày”. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 5 Điều 148 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì: “5. Khi ngày cuối cùng của thời hạn là ngày nghỉ cuối tuần hoặc ngày nghỉ lễ thì thời hạn kết thúc tại thời điểm kết thúc ngày làm việc tiếp theo ngày nghỉ đó”. Như vậy, trong trường hợp nếu thời hạn cuối cùng là ngày nghỉ cuối tuần thì thời hạn kết thúc tại thời điểm kết thúc ngày làm việc tiếp theo ngày nghỉ đó.

Do Luật Đấu giá tài sản hiện nay chưa có quy định cụ thể về cách tính ngày bán hồ sơ tham gia đấu giá. trong trường hợp tổ chức đấu giá đã đảm bảo về thời gian thông báo tối thiểu, tuy nhiên ngày kết thúc nhận hồ sơ tham gia đấu giá rơi vào ngày nghỉ cuối tuần hoặc ngày nghỉ lễ thì thời điểm kết thúc nhận hồ sơ có tính ngày làm việc tiếp theo ngày nghỉ đó hay không, tổ chức đấu giá tài sản có trách nhiệm phải bán hồ sơ cho khách hàng trong ngày làm việc tiếp theo hay không.

Ngoài ra, trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư thì sau khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền phải thực hiện xét duyệt hồ sơ (để bảo đảm các điều kiện, năng lực của nhà đầu tư). Tuy nhiên, việc Luật Đấu giá quy định bán hồ sơ đến “trước ngày mở cuộc đấu giá 02 ngày” sẽ gây áp lực nếu lượng hồ sơ nộp quá nhiều thì không bảo đảm thời gian xét duyệt, đánh giá năng lực nhà đầu tư.

Đồng thời, đề nghị cơ quan có thẩm quyền quy định rõ thẩm quyền hủy kết quả đấu giá tài sản trong từng trường hợp để đảm bảo tính khả thi trên thực tế.

Đề nghị có hướng dẫn cụ thể về cách tính ngày bán hồ sơ tham gia đấu giá trong những trường hợp này để thống nhất trong áp dụng.

Tuy nhiên tại khoản 2 Điều 39 Luật Đấu giá tài sản quy định tổ chức đấu giá tài sản chỉ được thu tiền đặt trước của người tham gia đấu giá trong thời hạn 3 ngày làm việc trước ngày mở cuộc đấu giá. Với các quy định nêu trên khi hết hạn tiếp nhận hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá, người đăng ký vẫn có thể nộp tiền đặt trước vào 02 ngày sau đó vì vậy quá trình triển khai thực hiện còn có tình trạng nhiều khách hàng đã đăng ký tham gia đấu giá mà chưa nộp tiền đặt trước có thể thông đồng, thoả thuận với nhau, sau đó chỉ có một hoặc vài người nộp tiền đặt trước để mua tài sản, những người khác không nộp tiền đặt trước chỉ bị mất tiền mua hồ sơ tham gia đấu giá.

– Theo quy định của Luật Lâm nghiệp (Điều 20): Việc chuyển mục đích sử dụng rừng đặc dụng từ 50 ha trở lên thuộc thẩm quyền của Quốc hội; dưới 50 ha thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ. Việc chuyển mục đích sử dụng rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng phòng hộ biên giới từ 50 ha trở lên thuộc thẩm quyền của Quốc hội; từ 20 ha tới 50 ha thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ; dưới 20 ha thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Việc chuyển mục đích sử dụng rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay và rừng phòng hộ chắn sóng, lấn biển từ 500 ha trở lên thuộc thẩm quyền của Quốc hội; từ 20 ha đến dưới 500 ha thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ; dưới 20 ha thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Việc chuyển mục đích sử dụng rừng sản xuất từ 1.000 ha trở lên thuộc thẩm quyền của Quốc hội; từ 50 ha đến dưới 1.000 ha thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ; dưới 50 ha thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Việc chuyển mục đích sử dụng rừng bảo vệ nguồn nước của cộng đồng dân cư thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Tuy nhiên, Luật Đất đai (Điều 58) quy định trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng từ 20 ha trở lên thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ; dưới 20 ha thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh; không quy định thẩm quyền chuyển mục đích sử dụng đối với đất rừng sản xuất.

– Đối với việc triển khai các dự án theo quy hoạch tình được Hội đồng thẩm định Quốc gia, các Bộ, ngành Trung ương cho ý kiến, thẩm định, thông qua và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, thì không cần thiết phải thực hiện thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác…. như hiện nay để giảm bớt thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án.

– Khoản 3, Điều 15 Luật Lâm nghiệp năm 2017² quy định việc chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đối với tổ chức sẽ được căn cứ vào ‘”nhu cầu sử dụng rừng thể hiện trong dự án đầu tư”; đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư căn cứ vào “đề nghị chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác”. Tuy nhiên, tại khoản 3, Điều 19 Luật Lâm nghiệp năm 2017 lại quy định về điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, trong đó có điều kiện “có dự án đầu tư được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định”. Trên thực tế, đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác nhằm xây dựng nhà ở riêng lẻ, cá nhân để phục vụ nhu cầu nhà ở tối thiểu mà không phải chuyển mục đích rừng để phục vụ hoạt động kinh doanh theo quy định của pháp luật đầu tư thì việc quy định điều kiện “có dự án đầu tư được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định” là không phù hợp

– Quy định về chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác và thực hiện trồng rừng thay thế, thực tế khó khăn trong việc xác định đối tượng rừng đủ điều kiện để thực hiện chuyển mục đích sử dụng là diện tích rừng tại thời điểm đề nghị chuyển mục đích sử dụng hay diện tích rừng theo quy hoạch 3 loại rừng, theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hay theo kết quả kiểm kê rừng, do một số dự án thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng trên địa bàn tỉnh có sự không thống nhất về hiện trạng rừng tại thời điểm kiểm tra thực tế với quy hoạch, kiểm kê, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, dẫn tới khó khăn trong việc xác định các dự án nào khi thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng phải tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương. Do vậy, đề nghị xem xét, hướng dẫn cụ thể rừng được xác định tại thời điểm nào thì đủ điều kiện để thực hiện chuyển mục đích sử dụng sang mục đích khác.

– Về chuyển loại đất, rừng; chuyển mục đích sử dụng đất, rừng: Luật Lâm nghiệp (Điều 18) quy định về chuyển loại rừng (chuyển đổi giữa 3 loại rừng: đặc dụng, phòng hộ, sản xuất), Thủ tướng Chính phủ quyết định chuyển loại rừng đối với khu rừng do Thủ tướng Chính phủ thành lập; Chủ tịch Ủy ban nhân dân quyết định chuyển loại rừng còn lại sau khi được Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định chủ trương chuyển loại rừng. Trong khi đó, Luật Đất đai không quy định rõ trường hợp này, việc chuyển đổi giữa các loại đất rừng (trong 03 loại đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất) được thực hiện theo nhu cầu của chủ rừng mà không cần được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

– Hướng dẫn chuyển đổi liên quan đến rừng: Theo Luật lâm nghiệp thì việc chuyển loại rừng giữa 03 loại rừng (đặc dụng, phòng hộ, sản xuất) và chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác có quy định về thẩm quyền, trình tự khác nhau, tuy nhiên đề xuất quy định rõ việc áp dụng đối với các trường hợp chuyển loại rừng, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng đối với các vị trí đất trống chưa có rừng thì có phải áp dụng quy định như trên hay không. Tại điểm c Khoản 1 Điều 57 Luật đất đai quy định trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là “Chuyển đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang sử dụng vào mục đích khác trong nhóm đất nông nghiệp;”, tuy nhiên cần quy định rõ việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất giữa 03 nhóm đất rừng có thuộc diện phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hay không.

Về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất với quy hoạch 03 loại rừng: việc điều chỉnh quy hoạch 03 loại rừng là việc làm được tiến hành thường xuyên để đáp ứng mục tiêu, mục đích phát triển lâm nghiệp từng thời kỳ, tuy nhiên chưa có quy định, hướng dẫn về việc chuyển đổi, điều chỉnh, cập nhật, chỉnh lý mục đích sử dụng đất trong các hồ sơ địa chính (như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) khi quy hoạch rừng của lô, khoảng, thửa đất lâm nghiệp bị thay đổi theo quy hoạch 03 loại rừng.

– Đối tượng cho thuê đất rừng đặc dụng, cho thuê rừng đặc dụng: Luật Lâm nghiệp (Điều 17) không quy định cho tổ chức kinh tế thuê rừng đặc dụng, tổ chức kinh tế chỉ có thể ký hợp đồng thuê môi trường rừng đặc dụng với Ban quản lý rừng đặc dụng để kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí (Điều 75). Trong khi đó, Luật Đất đai (khoản 5 Điều 137) quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho tổ chức kinh tế thuê đất rừng đặc dụng thuộc khu vực được kết hợp với kinh doanh cảnh quan, du lịch sinh thái – môi trường dưới tán rừng.

– Đối tượng cho thuê đất rừng phòng hộ, cho thuê rừng phòng hộ: Luật Lâm nghiệp (Điều 17) không quy định cho tổ chức kinh tế thuê rừng phòng hộ, tổ chức kinh tế chỉ có thể ký hợp đồng thuê môi trường rừng phòng hộ với ban quản lý rừng phòng hộ để kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí (Điều 76). Trong khi đó, Luật Đất đai (Khoản 4, Điều 136) quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho tổ chức kinh tế thuê đất rừng phòng hộ thuộc khu vực được kết hợp với kinh doanh cảnh quan, du lịch sinh thái, môi trường dưới tán rừng.

– Đối tượng cho thuê đất rừng sản xuất, cho thuê rừng sản xuất: Luật Lâm nghiệp (Điều 17) không có quy định cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuê rừng sản xuất, chỉ có doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước cho thuê đất để trồng rừng sản xuất. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài muốn thực hiện dự án đầu tư trồng rừng thì phải đăng ký thành lập doanh nghiệp để được nhà nước giao đất trồng rừng. Trong khi đó, Luật Đất đai quy định Nhà nước cho thuê đất rừng sản xuất đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài để thực hiện dự án đầu tư trồng rừng (khoản 2, Điều 135).

– Pháp luật về đất đai không quy định cụ thể trình tự, thủ tục thuê đất có rừng cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân. Tuy nhiên, Nghị định số 156/NĐ-CP của Chính phủ đã tích hợp trình tự, thủ tục thuê đất gắn với trình tự, thủ tục thuê rừng.

– Khoản 5, Điều 14 Luật Lâm nghiệp quy định nguyên tắc: Giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, thu hồi rừng thống nhất, đồng bộ với giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất. Điểm a, khoản 1, Điều 22 Luật Lâm nghiệp quy định “‘Nhà nước thu hồi rừng trong các trường hợp sau đây: a) Chủ rừng sử dụng rừng không đúng mục đích, cố ý không thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước hoặc vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật về lâm nghiệp;”. Trong trường hợp chủ rừng được giao quản lý, sử dụng rừng tự nhiên mà phá rừng trái pháp luật để chuyển sang trồng rừng, trồng cây nông nghiệp là vi phạm quy định của pháp luật về lâm nghiệp và sử dụng rừng không đúng mục đích, cần phải được thu hồi rừng theo quy định. Việc thu hồi rừng phải đồng bộ với thu hồi đất để đảm bảo hiệu quả, hiệu lực của việc xử lý vi phạm sử dụng rừng sai mục đích, phá rừng trái pháp luật. Tuy nhiên, pháp luật về đất đai không có quy định về thu hồi đất đối với trường hợp này.

– Luật Lâm nghiệp quy định về rừng sản xuất. Luật đất đai quy định về điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư quy định về dự án có sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng vào các mục đích khác, chưa quy định điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư quy định về dự án có sử dụng đất rừng sản xuất.

Nghị định số 156/2018/NĐ-CP ngày 16/11/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp quy định “1. Trình tự, thủ tục thu hồi rừng, chuyển đổi rừng thống nhất, đồng bộ với trình tự, thủ tục thu hồi đất, chuyển đổi đất và thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai”. Tuy nhiên, hiện Luật Lâm nghiệp và Luật đất đai chưa quy định về trình tự, thủ tục ban hành quyết định về chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác.

– Luật Lâm nghiệp (Điều 17) không quy định cho tổ chức kinh tế thuê rừng đặc dụng, tổ chức kinh tế chỉ có thể ký hợp đồng thuê môi trường rừng đặc dụng với ban quản lý rừng đặc dụng để kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí (Điều 75). Trong khi đó, Luật Đất đai năm 2013 (Khoản 5 Điều 137) quy định UBND cấp tỉnh quyết định cho tổ chức kinh tế thuê đất rừng đặc dụng thuộc khu vực được kết hợp với kinh doanh cảnh quan, du lịch sinh thái- môi trường dưới tán rừng.

– Đối tượng cho thuê đất rừng phòng hộ, cho thuê rừng phòng hộ:

Luật Lâm nghiệp (Điều 17) không quy định cho tổ chức kinh tế thuê rừng phòng hộ, tổ chức kinh tế chỉ có thể ký hợp đồng thuê môi trường rừng phòng hộ với ban quản lý rừng phòng hộ để kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí (Điều 76). Trong khi đó, Luật Đất đai (Khoản 4 Điều 136) quy định UBND cấp tỉnh quyết định cho tổ chức kinh tế thuê đất rừng phòng hộ thuộc khu vực được kết hợp với kinh doanh cảnh quan, du lịch sinh thái – môi trường dưới tán rừng

– Điều 17, Luật Lâm nghiệp không có quy định cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuê rừng sản xuất, chỉ có doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước cho thuế đất để thực hiện dự án đầu tư trồng rừng sản xuất. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài muốn thực hiện dự án đầu tư trồng rừng sản xuất tại Việt Nam phải đăng ký thành lập doanh nghiệp để được Nhà nước giao đất trồng rừng. Tuy nhiên, Khoản 2 Điều 135, Luật Đất đai năm 2013 quy định Nhà nước cho thuê đất rừng sản xuất đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài để thực hiện dự án đầu tư trồng rừng.

– Khoản 1 Điều 79 Luật Lâm nghiệp, tổ chức kinh tế được Nhà nước cho thuê rừng sản xuất không có quyền chuyển nhượng rừng. Trong khi đó, Điều 174 Luật Đất đai quy định tổ chức kinh tế được Nhà nước cho thuê đất rừng thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê có quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất rừng. Quy định này gây khó khăn trong quá trình tổ chức sản xuất của doanh nghiệp nhất là việc phát triển rừng trồng nguyên liệu.

Nhà nước độc quyền trong hoạt động “truyền tải” dẫn đến việc thực hiện đầu tư lưới điện hiện nay chỉ tập trung, phụ thuộc vào một đầu mối là EVN/EVNNPT. Nguồn vốn cho đầu tư xây dựng phát triển lưới điện truyền tải, lưới điện phân phối do doanh nghiệp nhà nước thực hiện đòi hỏi rất lớn, thu xếp vốn vay chủ yếu từ nguồn thương mại trong nước dẫn tới việc cấp tín dụng bị vượt tỷ lệ quy định, trong khi nguồn lực từ xã hội hóa chưa được huy động, thu hút để giảm bớt áp lực đầu tư vốn nhà nước vào lưới điện truyền tải.

– Nghiên cứu, sửa đổi các quy định hiện còn chưa rõ ràng, bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn triển khai như: loại hình thông điệp dữ liệu, giá trị pháp lý, giá trị chứng cứ của thông điệp dữ liệu, thời điểm ký thông điệp, thời gian, địa điểm gửi và nhận thông điệp dữ liệu, lưu trữ thông điệp dữ liệu v.v.

– Nghiên cứu, bổ sung quy định nhằm tạo cơ sở pháp lý, xử lý các vấn đề trong thực tiễn, còn chưa thống nhất như: mã hóa thông điệp dữ liệu, hồ sơ điện tử, thông điệp dữ liệu an toàn, việc chuyển đổi chứng từ điện tử sang dạng giấy và ngược lại, bản gốc, bản sao, bản chính và giá trị pháp lý của chứng từ sau khi chuyển đổi, lưu trữ, mã hóa thông điệp dữ liệu, việc tiêu hủy chứng từ điện tử

– Nghiên cứu, bổ sung quy định về định danh và xác thực điện tử nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc quản lý, cung cấp và sử dụng dịch vụ định danh và xác thực điện tử. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức khi tham gia GDĐT với các cơ quan nhà nước, góp phần đảm bảo an ninh, an toàn thông tin trong GDĐT.

– Nghiên cứu, xem xét, bổ sung quy định về xác thực, cơ chế định danh xác thực theo hướng đơn giản tạo điều kiện cho các sản TMĐT phát triển. Có cơ chế áp dụng những công nghệ mới như QR Code, blockchain để xác thực và định danh. Công nhận nhận giá trị pháp lý của các công nghệ này.

– Nghiên cứu quy định hình thức của giao dịch, làm rõ giá trị pháp lý của hợp đồng điện tử, các quy định mang tính chất đặc thù trong hoạt động giao kết (quy trình, thủ tục giao kết hợp đồng điện tử, quy định về giá trị pháp lý của hợp đồng điện tử, hợp đồng có hiệu lực và hợp đồng vô hiệu) khi tiến hành dưới hình thức điện tử. Giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể đối với một số lĩnh vực chuyên ngành. Đối với một số vấn đề chung cần dẫn chiếu sang Bộ Luật dân sự để có căn cứ triển khai.

– Quy định cụ thể về quy trình, thủ tục và pháp lý cụ thể của các bước trong giao kết hợp đồng điện tử. Quy định về chứng từ, hồ sơ điện tử trong các giao kết, hợp đồng điện tử; Quy định rõ hồ sơ, chứng từ điện tử chỉ có 1 bản, thay thế, bỏ các khái niệm tương ứng với các quy định về “bản gốc”, “bản chính”, “bản sao” trong pháp luật truyền thống.

– Ngoài ra, cần nghiên cứu bổ sung quy định về bảo vệ người dùng, xử lý lỗi khi nhập thông tin trong giao kết hợp đồng, giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử qua biên giới, thanh toán điện tử, giao kết hợp đồng tự động (hợp đồng thông minh), công nhận giá trị pháp lý của hợp đồng thông minh, nền tảng công nghệ cần thiết khi triển khai.

– Nghiên cứu, bổ sung hành lang pháp lý chung đối với dịch vụ tin cậy và việc sử dụng dịch vụ tin cậy. Việc nghiên cứu, quy định loại hình dịch vụ tin cậy sẽ được thực hiện trong quá trình thực hiện dự án Luật sửa đổi.

– Nghiên cứu, bổ sung quy định về điều kiện hoạt động của các tổ chức trung gian cung cấp dịch vụ tin cậy phục vụ GDĐT theo hướng tạo hành lang pháp lý chung đối với điều kiện về tài chính, nhân sự, hạ tầng kỹ thuật, bảo đảm an toàn, an ninh mạng, quy trình thực hiện cấp phép/ký hợp đồng giữa cơ quan quản lý nhà nước với tổ chức trung gian, cần khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng và tổ chức cung cấp dịch vụ và chứng thực điện tử cho các bên với những cam kết và bảo đảm bằng bảo hiểm dân sự. Giao Chính phủ quy định chi tiết đối với các lĩnh vực chuyên ngành cụ thể.

Chữ ký điện tử là một loại hình dịch vụ tin cậy, cần được khuyến khích sử dụng trong GDĐT. Nghiên cứu, chỉnh sửa, chi tiết hơn các quy định về giá trị pháp lý của chữ ký điện tử, chữ ký điện tử an toàn, chứng thực chữ ký và trường hợp sử dụng theo các cấp độ chữ ký điện tử như chữ ký điện tử cơ bản, chữ ký điện tử bảo đảm: quy định cụ thể hơn về công nhận, liên thông hệ thống chữ ký điện tử chuyên dùng và công cộng, chữ ký điện tử, chứng thư số nước ngoài và trong nước; phân định điều kiện bảo đảm an toàn cho chữ ký số cá nhân và chữ ký số cho doanh nghiệp; xem xét bổ sung quy định công nhận giá trị pháp lý của cặp khóa công khai, khóa bí mật sử dụng công nghệ sổ cái phân tán v.v.

Nghiên cứu, quy định nguyên tắc áp dụng chữ ký điện tử với độ an toàn và tin cậy theo nhiều mức độ, phù hợp theo từng trường hợp và thực tế triển khai, áp dụng, tránh cứng nhắc, gây tăng chi phí, bất tiện, cản trở những giao dịch nhỏ, đơn giản trên không gian mạng.

– Nghiên cứu, chỉnh sửa, bổ sung quy định nhằm tạo hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch, thuận lợi, thông thoáng để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia;

– Nghiên cứu, quy định cụ thể về các hoạt động, quan hệ và các giao dịch, tương tác trong xây dựng và phát triển chính phủ số;

– Nghiên cứu, quy định pháp luật về các hoạt động, quan hệ và các giao dịch, tương tác trong xây dựng và phát triển kinh tế số; Các chính sách ưu đãi, tạo nguồn lực phát triển kinh tế số;

– Nghiên cứu, quy định pháp luật về các hoạt động, quan hệ và các giao dịch, tương tác nhằm xây dựng và phát triển văn hoá, xã hội số

– Không có quy định cho phép Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ phân cấp cho các bộ, cơ quan ngang bộ;

– Không có quy định cho phép Chính phủ ủy quyền cho Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ;

(1) cho phép Chính phủ phân cấp, ủy quyền cho Thủ tướng Chính phủ, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương;

(2) Thủ tướng Chính phủ phân cấp, ủy quyền cho bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương; (3) bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ phân cấp, ủy quyền cho chính quyền địa phương đồng thời, đồng bộ với quy định cho phép cơ quan được phân cấp, ủy quyền có quyền và trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền.