Trả lời:
1. Tiền lương làm thêm giờ trong những ngày nghỉ lễ
Theo quy định của BLLĐ, NLĐ được quyền nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương 11 ngày trong những ngày lễ, Tết sau đây[1]: (i) Tết Dương lịch 01 ngày (ngày 01/01 Dương lịch); (ii) Tết Âm lịch 05 ngày; (iii) ngày Chiến thắng 01 ngày (ngày 30/4 Dương lịch); (iv) ngày Quốc tế lao động 01 ngày (ngày 01/5 Dương lịch); (v) ngày Quốc khánh 02 ngày (ngày 02/9 Dương lịch và 01 ngày liền kể trước hoặc sau); và ngày Giỗ Tổ Hùng Vương 01 ngày (ngày 10/3 Âm lịch).
Nếu NSDLĐ yêu cầu NLĐ làm thêm giờ vào các ngày nghỉ lễ, Tết đã nêu ở trên và với điều kiện là NLĐ đồng ý thì NSDLĐ có nghĩa vụ trả cho NLĐ tiền lương làm thêm giờ vào ngày lễ, Tết[2] và tiền lương ngày nghỉ lễ, Tết[3]. Trong đó:
| Tiền lương làm thêm giờ | = | Tiền lương giờ thực trả của ngày làm việc bình thường | x | 300% (tối thiểu) | x | Số giờ làm thêm |
Tiền lương giờ thực trả của ngày làm việc bình thường là tiền lương thực trả cho NLĐ theo công việc đang làm của tháng, tuần hoặc ngày mà NLĐ làm thêm giờ chia cho tổng số giờ thực tế làm việc tương ứng trong tháng, tuần hoặc ngày mà NLĐ làm thêm giờ (nhưng không quá số ngày làm việc bình thường trong tháng và không kể số giờ làm thêm)[4].
- Tiền lương của ngày nghỉ lễ, Tết là tiền lương ghi trong HĐLĐ của tháng trước liền kề, chia cho số ngày làm việc bình thường trong tháng[5].
Như vậy, có thể hiểu đơn giản rằng NSDLĐ có nghĩa vụ chi trả cho NLĐ 100% tiền lương cho ngày lễ và thêm tối thiểu là 300% tiền lương của ngày làm việc bình thường nếu NSDLĐ yêu cầu NLĐ làm việc vào các ngày nghỉ lễ, Tết.
2. Phương án bố trí cho NLĐ nghỉ bù thay cho trả tiền lương làm thêm giờ trong những ngày nghỉ lễ, Tết
BLLĐ và các văn bản hướng dẫn thi hành chưa có quy định nào cho phép NSDLĐ được bố trí cho NLĐ nghỉ bù thay cho trả tiền lương làm thêm giờ trong các ngày nghỉ lễ, Tết. Theo đó, việc nghỉ bù chỉ được thực hiện nếu ngày nghỉ lễ, Tết trùng vào những ngày nghỉ hằng tuần[6]. Trong trường hợp này, NLĐ sẽ được nghỉ bù vào ngày kế tiếp.
Do vậy, việc cho NLĐ nghỉ bù sau khi làm thêm giờ trong ngày nghỉ lễ là không thuộc trường hợp nêu trên. Việc quy đổi số tiền lương làm thêm giờ sang thời gian nghỉ bù là không đúng với quy định của BLLĐ. Về vấn đề này, chuyên viên của phòng Lao động – Tiền lương của Sở LĐTBXH Thành phố Hồ Chí Minh cũng đưa ra quan điểm là không được phép bố trí cho NLĐ nghỉ bù thay cho việc trả tiền lương làm thêm giờ.
Rủi ro pháp lý cho NSDLĐ đối với việc bố trí cho NLĐ nghỉ bù không thuộc một trong hai trường hợp nêu trên là NSDLĐ có thể bị xử phạt hành chính đối với hành vi không trả lương làm thêm giờ cho NLĐ với mức phạt như sau[7]:
- Từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng với vi phạm từ 01 người đến 10 NLĐ;
- Từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng với vi phạm từ 11 người đến 50 NLĐ;
- Từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng với vi phạm từ 51 người đến 100 NLĐ;
- Từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng với vi phạm từ 101 người đến 300 NLĐ; và
- Từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng với vi phạm từ 301 NLĐ trở lên.
Ngoài ra, NSDLĐ còn phải trả cho
NLĐ đầy đủ tiền lương làm thêm giờ cộng với khoản tiền lãi phát sinh từ số tiền
lương làm thêm giờ bị chậm trả được tính theo mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn
cao nhất của các ngân hàng thương mại Nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt đối
với hành vi vi phạm ngay cả khi NSDLĐ đã bố trí nghỉ bù cho NLĐ bởi vì thời
gian này vẫn không được xem như NSDLĐ đã thực hiện nghĩa vụ chi trả tiền lương
làm thêm giờ cho NLĐ.
[1] Điều 112.1 BLLĐ
[2] Điều 98.1 (c) BLLĐ
[3] Điều 67.2 Nghị định 145/2020/NĐ-CP của Chính phủ ngày 14/12/2020
[4] Điều 55.1 Nghị định 145/2020/NĐ-CP của Chính phủ ngày 14/12/2020
[5] Điều 67.2 Nghị định 145/2020/NĐ-CP của Chính phủ ngày 14/12/2020
[6] Điều 1115.3 BLLĐ
[7] Điều 16.2 và Điều 16.5 Nghị định 28/2020/NĐ-CP của Chính phủ ngày 01/03/2020
