Câu hỏi 71. Nếu công ty mẹ ở nước ngoài vừa có văn phòng đại diện lại vừa có công ty con tại Việt Nam mà cả hai cùng thuê một NLĐ đồng thời làm trưởng văn phòng đại diện và là giám đốc của công ty con, thì có thể chỉ trả cho NLĐ tiền lương cho vị trí giám đốc của công ty con, còn vị trí trưởng văn phòng đại diện thì trả lương bằng 0 đồng trong thời gian thực hiện các thủ tục pháp lý để đóng cửa văn phòng đại diện không?

Trả lời:

Theo Nghị định 07/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hoạt động của văn phòng đại diện, chi nhánh của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam, trưởng văn phòng đại diện không được kiêm nhiệm là người đại diện theo pháp luật của tổ chức kinh tế được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam[1]. Vì vậy, nếu một người đang giữ chức trưởng văn phòng đại diện đồng thời lại được bổ nhiệm làm giám đốc kiêm người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam thì việc bổ nhiệm này được xem như là không phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam. Về mặt pháp lý, chỉ khi nào trưởng văn phòng đại diện được bổ nhiệm vào vị trí giám đốc của công ty con nhưng không đồng thời là người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp thì việc kiêm nhiệm cả hai vị trí công việc mới được xem là không trái với quy định của pháp luật.

Với giả định rằng việc bổ nhiệm trưởng văn phòng đại diện kiêm nhiệm vị trí giám đốc của doanh nghiệp (không phải là người đại diện theo pháp luật) là phù hợp với quy định của Nghị định 07/2016/NĐ-CP như được phân tích ở trên, các vấn đề về quyền lợi của trưởng văn phòng đại diện và quyền lợi của giám đốc tại công ty con cũng cần phải được tách bạch rõ ràng.

Điều 90 BLLĐ quy định rằng, NSDLĐ có nghĩa vụ trả tiền lương cho NLĐ để NLĐ thực hiện công việc theo thỏa thuận. Xuất phát từ việc trưởng văn phòng đại diện đảm nhiệm cả hai chức khác nhau cùng một lúc, xét ở góc độ pháp luật lao động, trưởng văn phòng đại diện sẽ phải được hưởng một mức lương phù hợp cho vị trí trưởng văn phòng đại diện trong thời gian tiếp tục làm việc cho đến khi văn phòng đại diện thực hiện xong thủ tục đóng cửa và đồng thời cũng được hưởng mức lương hợp lý cho vị trí giám đốc của công ty con.

Nếu ghi nhận mức lương 0 đồng cho vị trí trưởng văn phòng đại diện tại văn phòng đại diện trong suốt thời gian văn phòng đại diện thực hiện thủ tục đóng cửa thì có thể sẽ bị cơ quan quản lý lao động có thẩm quyền cũng như Sở Công thương (cơ quan Nhà nước quản lý hoạt động của văn phòng đại diện ở cấp Tỉnh) chất vấn và cho rằng việc này là không đúng với nguyên tắc của pháp luật lao động vì trên thực tế trưởng văn phòng đại diện vẫn đang làm việc cho văn phòng đại diện dù thời gian làm việc có ít hơn bình thường đi chăng nữa. Theo đó, văn phòng đại diện có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt lên đến 20.000.000 đồng và bị buộc trả đủ tiền lương cộng với khoản tiền lãi của số tiền lương chậm trả cho trưởng văn phòng đại diện được tính theo mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại Nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt[2].

Do vậy, nhằm tránh các rủi ro pháp lý như được nêu ở trên, văn phòng đại diện vẫn phải trả một mức lương hợp lý cho trưởng văn phòng đại diện trong thời gian người này vẫn còn đảm nhận chức vụ tại văn phòng đại diện. Tuy vậy, để giảm thiểu chi phí cho văn phòng đại diện trong thời gian thực hiện thủ tục đóng cửa theo quy định, văn phòng đại diện cũng có thể thỏa thuận với trưởng văn phòng đại diện để điều chỉnh giảm mức lương tương ứng trên cơ sở văn phòng đại diện sẽ sớm chấm dứt hoạt động và thời gian làm việc thực tế mà trưởng văn phòng đại diện dành cho văn phòng đại diện. 


[1] Điều 33.6 (d) Nghị định 07/2016/NĐ-CP của Chính phủ ngày 25/01/2016

[2] Điều 5.1, 16.2 và 16.5 Nghị định 28/2020/NĐ-CP của Chính phủ ngày 01/03/2020.