Câu hỏi 55. Trong thời gian đang làm việc theo HĐLĐ, NSDLĐ có quyền yêu cầu NLĐ ở nhà khỏi phải đi làm (thuật ngữ tiếng Anh gọi chung là garden leave) và sẽ chỉ đến chỗ làm khi NSDLĐ có yêu cầu nhưng vẫn được doanh nghiệp trả lương và phúc lợi đầy đủ theo HĐLĐ và TƯLĐTT (nếu có) không?

Trả lời:

Theo quy định tại Điều 99 BLLĐ, trong một số trường hợp thì NSDLĐ có quyền cho NLĐ ngừng việc và NLĐ được trả tiền lương ngừng việc. BLLĐ và các văn bản hướng dẫn thi hành không có quy định nào nêu rõ thời gian ngừng việc tối đa sẽ là bao lâu. Tuy nhiên, khi tiến hành cho NLĐ ngừng việc theo quy định của pháp luật lao động nêu trên, NSDLĐ phải chứng minh được yếu tố lỗi của NLĐ (ví dụ như NLĐ làm mất máy tính được doanh nhiệp cung cấp cần phải thay thế, làm hỏng hệ thống dây chuyền sản xuất…) hoặc của NSDLĐ (kinh doanh thua lỗ, máy chủ của doanh nghiệp gặp sự cố không thể truy cập được…) hoặc các lý do khách quan bất khả kháng (các sự cố về điện, nước, thiên tai, hỏa hoạn…) mà dẫn đến việc NLĐ buộc phải ngừng việc. Do đó, nếu không thể chứng minh một cách thỏa mãn được một trong các điều kiện để ngừng việc như được nêu ở trên, NSDLĐ sẽ không được quyền buộc NLĐ ở nhà không đi làm.

Mặt khác, nếu xét về bản chất của mối quan hệ lao động là mối quan hệ song vụ phát sinh từ việc thuê mướn, sử dụng lao động, trả lương giữa NLĐ và NSDLĐ, các tổ chức đại diện của các bên, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền[1] thì việc sắp xếp công việc của NSDLĐ và thực hiện các công việc được giao của NLĐ là một trong những yếu tố cơ bản hình thành nên mối quan hệ lao động. Vì vậy, về mặt nguyên tắc, NSDLĐ không thể yêu cầu NLĐ ở nhà không làm việc trong thời gian NLĐ đang thực hiện HĐLĐ nếu không có bất kỳ sự kiện nào xảy ra dẫn đến việc NSDLĐ phải cho NLĐ ngừng việc theo Điều 99 BLLĐ. Việc NSDLĐ yêu cầu NLĐ ở nhà không phải đi làm có thể sẽ bị NLĐ phản đối. Bởi lẽ, cần phải nhìn nhận rằng ngoài các khoản tiền lương và phúc lợi được NSDLĐ chi trả, khi làm việc NLĐ còn có cơ hội được nhận tiền thưởng thành tích công việc và xét tăng lương. Nếu ở nhà không được làm việc thì sẽ không có cơ sở để NLĐ được NSDLĐ xét thưởng và xét tăng lương và như vậy vô hình trung gián tiếp làm mất đi nguồn thu nhập đáng kể từ tiền lương của NLĐ. Bên cạnh đó, khi đi làm thì NLĐ có cơ hội nhận và tích lũy cho bản thân những kinh nghiệm làm việc, các mối quan hệ đồng nghiệp, cộng đồng, xã hội phát sinh từ mối quan hệ lao động với NSDLĐ. Mà theo đó, việc ở nhà không làm việc nhưng lại được hưởng nguyên lương sẽ không thể đem lại cho NLĐ toàn bộ những giá trị và lợi ích mặc định đó.


[1] Điều 3.5 BLLĐ