Câu hỏi 42. NSDLĐ có quyền đơn phương thay đổi nội dung bảng mô tả công việc của NLĐ và tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành công việc, là các cơ sở để xác định NLĐ có thường xuyên không hoàn thành công việc không?

Trả lời:

1. Bảng mô tả công việc

Theo quy định của BLLĐ, công việc là một trong những nội dung thỏa thuận bắt buộc phải được thể hiện rõ trong HĐLĐ[1]. Tuy nhiên, phạm vi trách nhiệm của NLĐ trong việc thực hiện công việc như quy định tại HĐLĐ sẽ bao gồm rất nhiều nội dung chi tiết, cụ thể mà chỉ mỗi nội dung trình bày tại mục vị trí, chức danh công việc sẽ không có thể thể hiện được hết phạm vi của nó. Do đó, trên thực tế, NSDLĐ thường quy định hoặc đính kèm theo HĐLĐ một bảng mô tả công việc của NLĐ nhằm mục đích cụ thể và chi tiết hóa các công việc mà NLĐ phải làm phù hợp với vị trí và chức danh công việc mà các bên đã thỏa thuận.

Khi bảng mô tả công việc đã là một phần hoặc là một phụ lục đính kèm không thể tách rời của HĐLĐ thì việc thay đổi bảng mô tả công việc phải được thực hiện theo các quy định của pháp luật lao động về thủ tục sửa đổi, bổ sung HĐLĐ. Cụ thể, nếu muốn thay đổi nội dung bảng mô tả công việc, NSDLĐ phải báo cho NLĐ biết trước ít nhất 03 ngày làm việc về những nội dung cần sửa đổi, bổ sung. Nếu các bên thỏa thuận được các nội dung cần sửa đổi, bổ sung thì việc sửa đổi, bổ sung HĐLĐ sẽ được tiến hành thông qua việc các bên ký phụ lục HĐLĐ hoặc giao kết một HĐLĐ mới. Ngược lại, nếu không đạt được thoả thuận về việc sửa đổi, bổ sung nội dung HĐLĐ thì các bên vẫn tiếp tục thực hiện HĐLĐ đã giao kết[2]. Qua đó có thể thấy rằng NSDLĐ không thể đơn phương thực hiện việc thay đổi nội dung bảng mô tả công việc của NLĐ được.

2. Tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của NLĐ

Bên cạnh bảng mô tả công việc kèm theo HĐLĐ, quy chế đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ cũng là một trong những cơ sở pháp lý quan trọng để xem xét năng suất làm việc và mức độ hoàn thành công việc của NLĐ. Theo quy định của BLLĐ, NSDLĐ phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở về quy chế đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ trước khi được ban hành[3]. Do đó, NSDLĐ sẽ không thể đơn phương thay đổi nội dung quy chế đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ mà phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện NLĐ tại cơ sở về những nội dung thay đổi trước khi ban hành một quy chế mới hoặc quy chế được sửa đổi, bổ sung.

Dù rằng quy định của BLLĐ chưa có hướng dẫn cụ thể về thời gian được phép thay đổi nội dung của quy chế đánh giá, nhưng để duy trì hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp một cách ổn định, NSDLĐ nên có một quy chế đánh giá hợp lý mà có thể áp dụng lâu dài. Việc thay đổi nội dung quy chế đánh giá liên tục trong một khoảng thời gian ngắn có thể khiến cho các cơ quan quản lý lao động và Tòa án có thẩm quyền đặt nghi vấn bất lợi cho doanh nghiệp nếu có bất kỳ tranh chấp nào có liên quan đến trường hợp đơn phương chấm dứt HĐLĐ do NLĐ thường xuyên không hoàn thành công việc vì có thể bị cho rằng vì muốn cho NLĐ nghỉ việc mà không có đủ cơ sở cho nên doanh nghiệp phải thay đổi quy chế đánh giá để nhằm mục đích đối phó với NLĐ. 


[1] Điều 21.1 (c) BLLĐ

[2] Điều 33 BLLĐ

[3] Điều 36.1 BLLĐ